ဆစ္ဒနီကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္(ဓါတ္ပံုသတင္း)

၂၇၄၈ခုႏွစ္ ကရင္အမ်ဳိးသားႏွစ္သစ္ကူးပြဲကို ဆစ္ဒနီျမိဳ ့တြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ရက္ေန ့(ျပာသိုလလဆန္း ၁ရက္ေန ့)က စည္ကားသိုက္ျမိဳက္စြာက်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဆစ္ဒနီကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲကို ၃ေနရာခြဲက က်င္းပခဲ့ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ကရင္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက အသီးသီး ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ဆစ္ဒနီရွိ ကရင္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ AKO, AKCO ႏွင့္ KYO ကရင္အဖြဲ ့အစည္းမ်ားက သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ ့အလိုက္ ဦးစီးက်င္းပခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ KYOအဖြဲ ့က ဆစ္ဒနီျမိဳ ့ျပင္တြင္ သြားေရာက္က်င္းပခဲ့ျပီး က်န္ႏွစ္ဖြဲ ့မွာမူ ဆစ္ဒနီျမိဳ ့တြင္သာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဆစ္ဒနီတျမဳိ ့တည္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲကို သံုးေနရာခြဲျပီး တရက္တည္း က်င္းပခဲ့ၾကေသာ္လည္း ႏွစ္သစ္ကူးပြဲတိုင္း စည္းကားစြာျဖင့္ က်င္းပႏိုင္ခဲ့သည္ဟု စံုစမ္းသိရွိရသည္။

က်ေနာ္ကေတာ့ တရက္တည္း ျပဳလုပ္သည့္ ဆစ္ဒနီကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ၃ပြဲစလံုးကို တက္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိပဲ AKCO မွ ဦးစီးက်င္းပသည့္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲကိုသာ တက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထို့ေၾကာင့္လည္း ထိုႏွစ္သစ္ကူးပြဲကိုသာ ဓါတ္ပံုမွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့သည္။
တျခားပံုမ်ားကို ဆက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဆက္ဖတ္ရန္ကို ႏွိပ္ပါ။




ကေလးဒံုးအကနဲ့ ေဖ်ာ္ေျဖေနစဥ္။


ဖာထီးမန္းေရာစန္ဖိုးမွ ႏွစ္သစ္ကူးႏွဳတ္ခြန္းဆက္စကား ေျပာၾကားေနစဥ္။


ႏွစ္သစ္ကူးပြဲကို လာေရာက္အားေပးသည့္သူမ်ား။


ဦးေစာတေကာ၀ါးမွ အမွာစကားေျပာၾကားေနစဥ္။


ျမဴးျမဴးၾကြၾကြ ဒံုးအက။


ေအာဟုေအာေဟာင္အုပ္စုသီခ်င္း သီဆိုေနၾကစဥ္။

၂၇၄၈ခုႏွစ္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့တြင္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး(ေကအဲန္ယူ)က ကရင္လူထုတရပ္လံုးကို ေပးပို့သည့္ သ၀ဏ္လြာ

စာလံုးဆိုဒ္ၾကီးၾကီးဖတ္ခ်င္ရင္ေတာ့ အေပၚက စာရြက္ကို တခ်က္ႏွိပ္လိုက္ပါ။

ဆစ္ဒနီေရာက္ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားရဲ့ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ အၾကိဳေလ့က်င့္ထားမွဳ(ဓါတ္ပံုသတင္း)

၂၇၄၈ခုႏွစ္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန့အတြက္ ဆစ္ဒနီေရာက္ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားရဲ့ ႏွစ္သစ္ကူးေန့အထိမ္းအမွတ္ အၾကိဳလွဳပ္ရွားမွဳအေနနဲ့ park တခုမွာ ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ရင္း ရုိးရာအကမ်ားကိုလည္း အစမ္းေလ့က်င့္ကျပသြားပါတယ္။ ဒီပံုကေတာ့ ဒံုးပါ၀င္ကျပတဲ့ ကရင္လူငယ္ေမာင္မယ္တခ်ဳိ ့ရဲ့ပံုေတြပါပဲ။ ဒီပြဲကိုေတာ့ AKCO လို့ေခၚတဲ့ ကရင္ယဥ္ေက်းမွဳအဖြဲ ့က ကမကထေဆာင္ရြက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ အစားအေသာက္မ်ား ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးစားေသာက္ၾကကာ ရုိးရာအကမ်ားကိုလည္း အစမ္းေလ့က်င့္ခဲ့ပါတယ္။
တျခားပံုမ်ားကို ဆက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဆက္ဖတ္ရန္ကို ႏွိပ္ပါ။

Holiday အခ်ိန္လည္းျဖစ္ေတာ့ အခုလိုပဲ ကိုယ့္အစုနဲ့ကိုယ္ ေနရာယူခဲ့ၾကရပါတယ္။


အဲဒီpark မွာပဲ ဒံုးတိုက္ခဲ့ၾကစဥ္။


တိုင္းတပါးႏိုင္ငံတခုမွာ ကိုယ့္ေျမကိုယ့္ေရလိုပဲ ကရင္အ၀တ္အစားမ်ားကို ၀င့္ၾကြားစြာ ဆင္ျမန္းလွ်က္။


ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန့အခမ္းအနားတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာ၊ ဗမာဘာသာနဲ့ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုဘာသာေတြကိုပါ ေျပာဆိုရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အခမ္းအနားမွဴးတာ၀န္ယူရမယ့္သူမ်ားကလည္း အခုလို အၾကိုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ကရင္မုန့္ဟင္းခါးနဲ့လည္း ေက်ြးေမြးဧည့္ခံခဲ့ပါေသးတယ္။


ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ၾကရင္း ၀တ္စံုျပည့္ ပံုပါအတိုင္း အခုလို အစမ္းေလ့က်င့္ျဖစ္သြားပါတယ္။


ေခတ္ေပၚသီခ်င္းကို မေန့ည(ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ရက္)ေန့မွာ အခုလိုေလ့က်င့္သီဆိုခဲ့ၾကပါေသးတယ္။


ေခတ္ေပၚသီခ်င္းကို မေန့ည(ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ရက္)ေန့မွာ အခုလိုေလ့က်င့္သီဆိုခဲ့ၾကပါေသးတယ္။


ေခတ္ေပၚသီခ်င္းကို မေန့ည(ဒီဇင္ဘာလ ၂၀ရက္)ေန့မွာ အခုလိုေလ့က်င့္သီဆိုခဲ့ၾကပါေသးတယ္။

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင္သကၠရာဇ္

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ သေလး၊ ထိုင္ေခါက္ဖိုး၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္သည္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားေန႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလုံးရွိ ေက်ာင္းမ်ား၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ၾကရ၏။
ျပည္သူလူထုအားလုံး ၀မ္းသာအားရျဖစ္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ ေနာင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔သည္ ႏွစ္စဥ္လာဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဂၤလာက်က္သေရရွိေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား တရက္ပိုလာမည္ျဖစ္ရကား လုပ္သားျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူတို႔ ၀မ္းေျမာက္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔ကား မိမိတို႔ အေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို ျပန္လည္ရရွိၾကသျဖင့္ မည္မွ်ပီတိျဖစ္သည္ကုိ စာအားျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေပ။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္အတူတကြ ကရင္သကၠရာဇ္ ပါလာ၏။ ၎ သကၠရာဇ္မွာ အံ့ၾသဘြယ္ရာ ျဖစ္ေနေပသည္။ ကမၻာသုံးသကၠရာဇ္ ၁၉၈၀ ထက္ အသက္ ၇၃၉ ႏွစ္ႀကီးေနရကား ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ကမၻာအံ့ဖြယ္တခုကို တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အံ့ၾသၾကသည္။ ဟာသျပဳၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဟာသျပဳထုိက္၊ ဆိုထိုက္၊ အံ့ၾသထုိက္ေပသည္။ ေတြးေလ၊ ေတြးေလ၊ ပို၍ပင္ အံ့ၾသဆန္းၾကယ္ေလပင္ မဟုတ္ပါေလာ။
အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …
ရက္မ်ားမၾကာမီအတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား၊ ခင္မင္ ရင္းႏွီးသူမ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ လာရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ သကၠရာဇ္အေၾကာင္းကုိ ဘယ္လုိလဲ၊ အံ့ၾသစရာပဲ၊ တယ္ဆန္းက်ယ္ပါလား၊ ရွင္းျပပါဦး ဆို၍ အသီးသီးေမးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ႏႈတ္ေမး၊ ႏႈတ္ေျဖမွ်သာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေက်နပ္မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ ထူးထူးေထြေထြ ျပႆနာ မေပၚခဲ့ေပ။
ကရင္လူငယ္တသုိက္လည္း အားရ၀မ္းသာရွိလွသည္။ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ပြဲ စည္ကားရန္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ပိုမိုစည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္မွာ ၀မ္းမသာဘဲ မရွိႏိုင္ေပ။ ႏွစ္စဥ္ ပိုမိုစည္ကားေစရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ပင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မိုမိုစည္ကားလ်က္ပင္တည္း။
သုိ႔ေသာ္ယခုအခါ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပိုမိုစည္ကားရန္ ပိုမိုထြန္းေတာက္ လာမည့္အစား ေမွးမွိန္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ဗဟုသုတရွင္အခ်ိဳ႕သည္ ကရင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိ ရွာေဖြဖတ္႐ႈရာမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေရွးယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သလား။ ကရင္သကၠရာဇ္ဟာ ယုံမွားစရာ ၀ီစိကိစၦာ ရွိစရာပဲလို႔ ျမည္လာေပသည္။ ထုိသုိ႔ ျမည္သံကား မက်ယ္ေသး။ ပို၍ မက်ယ္မီ ယုံမွားသံသယ ကင္းစင္ေအာင္ ေျဖရွင္းေပးရန္ အလြန႔္အလြန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းဆုိသည့္ က႑မွာ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ေန႔ ေရြးရမလား၊ ဆရာယုဒသန္ ေရာက္ေသာေန႔ကို ေရြးရမလား။ ျပႆနာေပၚေပါက္သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။ ေရွးကသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိခဲ့ပါမူ ဤျပႆနာ မေပၚႏုိင္ေပ။ မရွိခဲ့၍သာ ဤျပႆနာ ေပၚသည္ဟု ဗဟုသုတ ပညာရွင္တို႔က ယူဆၾကသည္။
ဤကဲ့သုိ႔ ေတြးထင္ၾကသူမ်ားအား အျပစ္ဆုိစရာ မရွိေပ။ ဤျပႆနာ ရွိသမွ် ကာလပတ္လုံး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔၏ အေရာင္အ၀ါသည္ ပိုမိုထြန္းလင္း ေတာက္ပမႈ မရွိႏိုင္ေပ။ ေမွးမွိန္မႈဖက္သုိ႔သာယိုင္အံ့။ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ သံသယ မရွိေလာက္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖုိ႔ လိုေပသည္။
၁။ ပဲခူးနယ္၊ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္မ်ားတြင္ သေလး၊ ထိုင္ခုတ္ဖို၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔၌ ေရွးအစဥ္အလာအရ ကရင္လယ္သမားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾက၏ မစည္ကားလွေပ။ က်င္းပသူမ်ား အလြန္နည္းပါးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မကြယ္ေပ်ာက္ေသး။
၂။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳေရး ၁၉၃၇-ခု ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ သေလးထုိင္ခုတ္ဖို လဆန္း ၁ ရက္ေန႔၊ ၂ ရက္ေန႔သည္ ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္နဲ႔ (၂)ရက္တြင္ က်ေရာက္သည္ ဟု ဆုိထားေပသည္။ (ႊ့The Karen New Year Days fall on the 1st and 2nd days of Thalay Htaik Koppho according to Karen calendar corresponding with the 1st and 2nd waxing days of Pyatho) ဟုပါရွိသျဖင့္ Bill ဘီလ္ ဥပေဒၾကမ္းကုိ ဖတ္မိလွ်င္ မည္သည့္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ရမည့္ျပႆနာ မေပၚႏိုင္ေပ။
-သတိ- ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ၂-ရက္ေတာင္း၏။ သို႔ေသာ္ (၁)ရက္သာ ရ၏။
(က) ေျမျပန္႔ကရင္ ျပာသိုလဆန္း(၁)ရက္၊ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖို (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
(ခ) ဖာပြန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ေပၚကရင္မ်ား တပို႔တြဲ လဆန္း (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
(ဂ) ဖားအံၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား နယုန္လအတြင္း စေနေန႔က်ေသာ ေန႔တေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
(ဃ) ဒုံရင္းနယ္ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ပထမစေနေန႔မွာ က်င္းပ၏။
(ကိုးကားခ်က္ တုိင္းရင္းသား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ႐ိုးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ (ကရင္) စာမ်က္ႏွာ ၃၅၃-၃၅၄၊ စာပိုဒ္ ၁-၂က၊ ခ၊ဂ၊ဃ၊) အရ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရွးက ရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း ထင္ရွားလွ၏။ သံသယကင္းရွင္းေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ အသက္၀င္လာပုံ
ေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ဆုိဘိသကဲ့သုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္လု ေသလုဆဲဆဲတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ သည္ တဖန္ျပန္လည္၍ အသက္၀င္လာ၏။ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္၊ ပဲခူးနယ္တို႔မွ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ကရင္လယ္သမားႀကီးတို႔ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပြဲေတာ္ကုိ ေရွးကကဲ့သုိ႔ စည္ကားလွေအာင္ ေဖာ္ထုတ္လိုၾက၏။ သူတခြန္း၊ ကိုယ္တခြန္း တစတစႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ၿပီး တႏိုင္ငံလုံးရွိ၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလို၏။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေရွးပသဏီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ႏွစ္ေပါင္း ၂၇၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကပင္ က်င္းပခဲ့ ၾက၏။ တခါတရံ ေမွးမွိန္၍ တခါတရံ စည္ကားလွ၏။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ ကံေခ၍ ကြယ္ေပ်ာက္လုနီး ဆင္းရဲလွ၏။ စတိမွ်သာ က်င္းပေသာ ဘ၀ႏွင့္ႀကဳံခဲ့ရ၏။ ဟသၤာတ၊ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူတြင္ အလြန္နည္းလွေသာ အခ်ိဳ႕ကရင္ လယ္သမား တုိ႔သည္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ နံနက္ ေနထြက္တျပဴ၌ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၾက၏။ ပဲခူးဘုရင္မ ရွင္ေစာပု လက္ထက္က ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ အလြန္စည္ကားေၾကာင္း နံနက္လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းတြင္ လူႀကီးမ်ား ေျပာၾကဆိုၾကသည္ကုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၾကားသိခဲ့ ရသည္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျပန္လည္ေပၚထြက္ရန္စတင္လာပုံ
နယ္မ်ားမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္လိုေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ မိမိတို႔ ကုိယ္စားလွယ္ မင္းတုိင္ပင္ အမတ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾက၏။ တစ္ေယာက္ကစ တရာဆိုဘိ အလားျပန္႔ႏွံ႔သြား၏။ မင္းတုိင္အမတ္၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္တာ၀န္ယူၾကရ၏။
အမ်ိဳးသားထု၏ ဆႏၵႏွင့္ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးတို႕၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္
ေဒသအသီးသီးရွိ ကရင္လူထုတို႔က မိမိတို႔ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို သႀကၤန္ပြဲေတာ္၊ ခရစၥမတ္ပဲြေတာ္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ ျပည္ေထာင္စု တ၀ွမ္းလုံးရွိ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ အမ်ားျပည္သူ အားလပ္ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလိုၾကသည္။ ၎ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကရာ ကရင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ သမိုင္း၀င္ေန႔ ရရွိရန္အတြက္ တာ၀န္ယူ ႀကိဳးပမ္းေလေတာ့သည္။
အမတ္ ၁၂ ဦးတို႔၏ ေဆြးေႏြးခ်က္
လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးသည္ အမွတ္(၂၅၃)၊ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ယခုအခါဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း) ေစာျမတ္သိန္း၏ တုိက္ခန္းတြင္ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကိစၥကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾက၏။ အခ်ိဳ႕အမတ္မ်ားသည္ စိတ္မ၀င္စားၾကေပ။
အေၾကာင္းမွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေခတ္မမွီဟု ယူဆၾကသည္။ လာမည့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သေလးထိုင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္သည္ ဇန္န၀ါရီလ(၁)ရက္ေန႔တြင္သာက်၏။ ၎အျပင္ ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ခရစၥမတ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔ႏွင့္ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ ကမၻာ့ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ရက္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္သာ လႈပ္ရွားေန၍ ကရင္တို႔ ပိုက္ဆံကုန္ၿပီး လူပင္ပန္းမည္ဟုဆို၏။
၎အျပင္ သႀကၤန္သည္ ကရင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ ႏွစ္ကူးရက္ ျဖစ္သည္။ ခရစ္စမတ္ေန႔လည္းရွိသည္။ နယူးရီးယား မလုိပါဟု ဆုိလာၾကသည္။
ပထမအႀကိမ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မက်၊ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဂြၽန္ဆင္ ႏွင့္ ေစာျမတ္သိန္း တုိ႔ လိုသလိုလုပ္ၾက ဟူ၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်လာခဲ့သည္။
ေဆာင္ရြက္ပုံ
ဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၀န္ႀကီး မြန္၀တ္လုံ ဦးဘဒြန္း (B.A. Bar at law) ႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ အကြၽမ္းအက်င္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၏။ မင္းတုိ႔ ကိစၥက မလြယ္ဘူး။ အမတ္တဦးက ကန္႔ကြက္လွ်င္ ခက္သြားမည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၃၂ ေယာက္ရွိ၍ မင္းတို႔ ၁၂ ေယာက္႐ႈံးမွာပဲ ဟု အားေပးေျပာၾကား လိုက္သည္။
ထုိအခါ ဂြၽန္ဆင္က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့လမ္းကုိရွာၿပီး အႀကံေပးပါ။ အကူအညီေပးပါ။ ဉာဏ္ထုတ္ပါ လို႔ တိုက္တြန္း၏။ ဦးဘဒြန္းက ငါတတ္ႏိုင္သေလာက္ကူညီမယ္၊ နက္ျဖန္လာပါ ဟုဆုိ၏။ ခ်ိန္းဆိုရက္တြင္ ဦးဘဒြန္းက လမ္းေတာ့ရွိတယ္၊ ဒါလဲ မလြယ္ဘူး ဟုဆိုၿပီး ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းျပ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္
၁။ Bill ေရး၊ မဲေဖာက္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းသည္။
၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမ်ားလွ်င္ Bill ေသ၏။
၃။ တင္သြင္း၍ရေသာ္လည္း အမတ္တဦးက ေရြးခ်ယ္ေကာ္မတီသုိ႔ပို႔ရန္ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ပုိ႔ေသာ္ တႏွစ္ေလာက္ ၾကာ၏။
၄။ ၎မွ ျပန္လာေသာ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
၅။ အမတ္တဦးက ျပည္သူ႕ထင္ျမင္ခ်က္ ေတာင္းဖို႔ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ေတာင္းက ၂-ႏွစ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္သည္။ ၎မွျပန္လာလွ်င္ လြတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရ၏။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
မဲႏိုင္လွ်င္ -
၆။ အထက္လြတ္ေတာ္သို႔ တက္ၿပီး၎မွ -
၇။ ဘုရင္ခံထံသုိ႔ ေရာက္၏။ အဂၤလိပ္စီးပြားေရးကုိ မထိခိုက္လွ်င္ လက္မွတ္ထုိး၏။ Bill သည္ ACT ျဖစ္လာ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း
၁။ Bill ေရးမဲေဖာက္တင္သြင္းသည္။
၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ မလြယ္ပါ။
၃။ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ ၃၊၄၊၅၊၆ အဆင့္ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ Governor in council ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ၀န္ႀကီးမ်ားအားလုံး သေဘာတူ၊ ေမတၱာရပ္ကာ လြတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ Bill ကို လက္မွတ္ ထိုး၍ ACT ျပဳႏိုင္၏။ ACT ျဖစ္လွ်င္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေဂဇက္၀င္ ေန႔တေန႔ျဖစ္လာသည္။
သြား႐ိုးသြားစဥ္ လမ္းႏွင့္မေအာင္ႏိုင္၊ ကန္႔ကြက္သူ မရွိေအာင္ စြမ္းႏိုင္သလား ဟုေမး၏။ ႀကိဳးစားမယ္ ဆိုၿပီး Canteen စားေသာက္ခန္းမသုိ႔ သြားၾက၏။ ေဆြးေႏြး၏။ အႀကံရ၏။
အႀကံေကာင္းလွ်င္တခ်က္
ထုိစဥ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား လစာမရွိေသး။ လိုခ်င္ၾက၏။ မည္သူတဦးတေယာက္မွ လစာဥပေဒၾကမ္းကို မတင္ရဲၾက။ ခဲေပါက္ခံရမွာေၾကာက္ၾကသည္။ အႀကံမွာ ဒို႔ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္။ မကန္႔ကြက္လွ်င္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု လက္တို႔မည္။ ဒီလိုဆို ကန္႔ကြက္သူ မရွိျဖစ္ၿပီး ဒို႔-ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ေအာင္ရမယ္ လို႔ တုိင္ပင္တယ္။
(၂)ဦး သေဘာတူ လစာဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု ခဲကုိအရဲစြန္႔ၿပီး Challenge (စိန္ေခၚ)လိုက္တယ္။
စိန္ေခၚၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္စားပြဲခန္းတြင္ ျမတ္သိန္း ႏွင့္ ဂြၽန္ဆင္ မ်က္ႏွာပြင့္၏။ စားပြဲခန္းမထဲ၀င္လွ်င္ စားပြဲတိုင္းက ဂြၽန္ဆင္၊ ျမတ္သိန္း၊ လာပါ၊ထိုင္ပါ၊ ႀကိဳက္တာ ေအာ္ဒါ လုပ္ပါ ဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ စားေသာက္ၿပီးက Members salary bill ကုိ တင္ပါ။ မေၾကာက္ပါနဲ႔ လို႔ တိုးတိုးအားေပးၾက၏။ Karens’ New Year Day Bill ကို ဦးဘဒြန္းက ေရးၿပီး ဂြၽန္ဆင္က တင္၏။
သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ေတြ႕ဆုံပုံ
ဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔ Members salary bill တင္မယ္လုိ႔ သတင္းျပန္႔ပြားတယ္။ ႏွစ္ရက္ၾကာမွ ေဖဗီယမ္ ဦးဘခုိင္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတို႔ ေဖဗီယမ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴးတုိ႔ ေရာက္လာသည္။ ဦးဘခိုင္၊ ေစာျမတ္သိန္းတုိ႔ အလြန္ရင္းႏွီး၏။ ေစာျမတ္သိန္းလာပါ ဟု မိမိတိုက္ခန္းသို႔ ေခၚသြား၏။ ေရာက္ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္လွေရႊတို႔ကုိ ေတြ႕၏။ တဦးႏွင့္တဦး ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။
ၿပီးေတာ့ သခင္ေအာင္ဆန္းက ေစာျမတ္သိန္း Members salary bill တင္မယ္ဆို၊ ဟုတ္ရဲ႕လား ဟု ေမး၏။
သိန္း … ဟုတ္တယ္တင္မယ္
ဆန္း … မတင္ပါနဲ႕ဗ်ာ
သိန္း … ဘာျဖစ္လို႔လဲ
ဆန္း … ဗမာ့လႊတ္ေတာ္ႀကီး သိကၡာက်မယ္
သိန္း … သိကၡာမက်ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္တုိင္းမွာ အမတ္ေတြ လစာနဲ႔ပဲ
ဆန္း … သူတို႔ယူတာ ယူေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အမတ္ေတြ လစာမ ယူရင္ေကာင္းမယ္
သိန္း … မယူရင္ မေကာင္းဘူး၊ တုိင္းျပည္နာမယ္
ဆန္း … ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဗ်ာ
သိန္း … ဘတ္ဂ်က္ေငြပို ရွိေနတယ္၊ လခမယူရင္ ဒီေငြေတြကုိ အလကားမထားဘူး၊ Queen’s Own Highlander စေကာ့တလန္ ေတာင္ေပၚ စစ္သားေတြ ေခၚယူမယ္၊ ဘုရင္ခံလည္း စေကာေလာက္ မ်က္ႏွာရွိသြားမယ္၊ ခုလည္း King’s Own Highlander ရွိေနၿပီ
ဆန္း … ဟုတ္ရဲ႕လားဗ်ာ
သိန္း … စဥ္းစားၾကည့္ေလ
ဆန္း … (ေခါင္းကုတ္လွ်က္) ခက္တာဘဲ၊ We are between the deep sea and the devil ဟု ေျပာ၏။
သိန္း … We are between the deep sea and the devil on one side and the green field on the either
ဆန္း … ခင္ဗ်ားကေတာ့ လုပ္ေတာ့မယ္၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ေဟာေပးလုိ႔ရတဲ့ မဲေတြ အလြဲသုံးစား မလုပ္ပါနဲ႔
သိန္း … စိတ္ခ်ပါ၊ မလုပ္ပါဘူး
ဆန္း … ဗ်ာ … ခင္ဗ်ား Good တယ္ထင္ရင္ Do သာ Do ပါ ဆို၏။
၎ေနာက္ ဦးဘခိုင္က လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ တည္ခင္း ေကြၽးေမြး၏။ ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္၍ လူခ်င္းခြဲၾကေတာ့၏။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဥပေဒၾကမ္းကုိ လႊတ္ေတာ္သို႔ ၂၃-၇-၃၇ ေန႔တြင္ ဂြၽန္ဆင္ တင္၏။ ဦးဖိုးမွ်င္က ေထာက္ခံ၏။ ေစာျမတ္သိန္းက ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ ႀကိဳတင္၍ လွည့္လည္ကာ လက္တို႔၏။
ဒါေတာင္မွပဲ Mr.Leach (European Leader) က စကားေျပာေသး၏။ Amendment ျပင္ဆင္ခ်က္ပါသည္။ စည္းကမ္းမက် ဟု ဆို၏။ ဥကၠ႒ႀကီးက မင္း Bill ကို ကန္႔ကြက္တာလား၊ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္တာလား ဟု ေမးရာ ဂြၽန္ဆင္က You are right လုိ႔ ေျပာလိုက္ရာ Laughter ျဖစ္သြား၏။ ထုိအခါ Leach က Bill ကို မကန္႔ကြက္ပါ။ မည္သူ Bill ကို ကန္႔ကြက္မလဲ ဟု ဥကၠ႒ႀကီးက ေမးရာ လႊတ္ေတာ္တခုလုံး ၿငိမ္ေန၏။ ဤကား Victory ေအာင္ပြဲေပတည္း။
အဆင့္ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ တို႔ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ ေစာေဖသာ(အခြန္၀န္ႀကီး)က အနည္းငယ္ လႈပ္ရွားရသည္မွာ ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး Bill ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ ၀န္ႀကီးမ်ား အားလုံးလည္း သေဘာတူေသာေၾကာင့္ Bill မွ ACT ျဖစ္ဖုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရန္ ေမတၱာရပ္ခံ၏။ အသင့္ပင္ ဘုရင္ခံလက္မွတ္ထိုး၍ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ဥပေဒျဖစ္သြား၏
၁၉၃၇ ဒီဇင္ဘာလတြင္ တာ၀န္အရ ျပည္ထဲေရးဌာနက သေလး ထုိင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း ၁-ရက္သည္ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာ၍ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္တ၀ွမ္းလုံးတြင္ ပိတ္ေစ၏။ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေန႔သည္ လွလွပပႀကီး ထည္၀ါစြာ ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာ၏။ ၂၈-၇-၃၇ ေန႔တြင္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္း Members salary bill ကို ဂြၽန္ဆင္တင္၏။ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ Bill သည္ ACT အျဖစ္ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ သူ႕အက်ိဳးေဆာင္၍ ကိုယ့္အက်ိဳးေအာင္ေသာ သာဓကတခုတည္း။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ ရရွိျခင္း အျဖစ္မွန္ကုိ တင္ျပရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ေတာင္းယူရေသာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ မဟုတ္။ အခြင့္ေကာင္း ရေသာ၊ ညဏ္ထုတ္၍ ခဲကုိစိန္ေခၚၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မၾကန္႔ၾကာ၊ ေသာင္မတင္၊ မၾကာေသာ ရက္ပိုင္းကေလးနဲ႔ ထုိက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား သိထိုက္လွသည္ဟု ယူဆ၍ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင့္သကၠရာဇ္ (၃)မ်ိဳး
ေရွးက သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးတြင္ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔ ေနထိုင္ၾကသည္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ စံယူေသာအခါ ထိုႏွစ္မွစ၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ သကၠရာဇ္ကို စတင္ေရတြက္ၾက၏။ ေနာင္သကၠရာဇ္ ၁၀၁ သို႔ေရာက္ေသာ္ ဒြတ္တေဘာင္မင္းႀကီးက ဦးေဆာင္၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ အလြန္ႀကီးမားခမ္းနားလွေသာ သေရေခတၱရာ ေနျပည္ေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္ဖန္ဆင္းၾက၏။ အစဥ္အတိုင္း သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္လာရာ ၆၂၄-ခုသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သမုႏၵရီမင္းက ေဒါေဒါရသကိန္းအရ ၆၂၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၍ အႂကြင္း ၂-ခုထားၿပီးေရတြက္ေစ၏။
သကၠရာဇ္ၿဖိဳရာတြင္ ကမ္းယံတို႔ သေဘာမတူ၊ မၿဖိဳဘဲ ဆက္လက္၍ ေရတြက္ၾက၏။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးအတြင္းသို႔ စေကာတခ်ပ္ ေလၾကမ္းတိုက္ၿပီးလြင့္ကာေရာက္လာသည္ကို ထိတ္လန္႔တၾကား ျဖစ္ၿပီး အုပ္မရ၊ ထိန္းမရျဖစ္ကာ သေရေခတၱရာ ျပည္ႀကီး ပ်က္စီးေလေတာ့သည္။ လူထုသည္လည္း ဤတြင္ အုပ္စုသံုးစု ကြဲသြားေတာ့သည္။
ပ်ဴတို႔မွာ အထက္အညာသို႔ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ယုန္လႊတ္၊ ပုဂံျပည္ စသည္တို႔ကို တည္ေထာင္ၾက၏။ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ကို ပ်ဴတို႔ယူေဆာင္သြား ၾကသည္။ သက္တို႔မွာ အေရွ႕အရပ္သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသြားၾက၏။ ကမ္းယံတို႔မွာ ေနၿမဲျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာတြင္ ဆက္လက္၍ ေနထိုင္ၾက၏။ မေ႐ႊ႕ေျပာင္း ၾကေခ်။
ပုဂံျပည္တြင္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၅၆၄-သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခဆပဥၥကိန္းအရ ၅၆၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၏။ အႂကြင္း ၂-ကိုထားကာ ေရတြက္ျပန္၏။ ကမ္းယံတို႔ကား ပုဂံတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ သကၠရာဇ္ၿဖိဳေသာ္လည္း ဆက္လက္၍သာ ေရတြက္၏။ ယခုအခါ ေကာဇာ သကၠရာဇ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္ၿဖိဳၿပီးေသာ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၄ ျဖစ္၏။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ႏွင့္ ယခုေရတြက္ေနေသာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူသည့္ ႏွစ္မွ စ၍ ေရတြက္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းမွာမျခား၊ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ျခားနားသည္မွာ ကမ္းယံသကၠရာဇ္က မၿဖိဳ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္က ပထမအႀကိမ္ ၆၂၂-ႏွစ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ၅၆၂-ႏွစ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၈၄-ႏွစ္ၿဖိဳေသာ သကၠရာဇ္သာျဖစ္သည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းသြားေစရန္ ဇယားျဖင့္ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုတြင္ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီး တည္ေထာင္၏။
၃။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၄။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၅။ ယခု ကမ္းယံသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂+၆၂၂+၅၆၂-၄=၂၅၂၂ခု
ေကာဇာသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္၊ သေရေခတၱရာျပည္တည္၏
၃။ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ ခုတြင္ သုမုႏၵရီမင္း၊ ၆၂၂ ခုၿဖိဳ၏။ ၂ ႂကြင္းထား၏။
၄။ ၿဖိဳ သကၠရာဇ္ ၅၆၄ ပုဂံတြင္ ပုပၸါးေစာ ရဟန္း ၅၆၂ ၿဖိဳ၏။ ၂ ခု အႂကြင္းထား၏။
၅။ ယခု ေကာဇာသကၠရာဖ္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂ ခုျဖစ္၏။
ထူးႀကီးေ၀ဠဳ၀န္၊ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵမွာ ပရိယတၱိ၊ ဘာသႏၲရ၊ ေဒသႏၲရ ေျပာင္ေျမာက္ေအာင္တတ္တဲ့ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္၏။ ယမ္းကံဟာကရင္ဘဲကြ။ ကရင္အစ အင္းမကတဲ့။ ေရွးကမ္းယံလုိ႔ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးကို အင္းမအရပ္က (ျပည္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္မွာ ရွိ၏) စတင္ၿပီး ကရင္လို႔ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚတယ္။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟာ ကရင္သကၠရာဇ္ပဲ။ မွတ္ထားပါ ဟု မိန္႔ၾကား၏။
ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ကရင္ျဖစ္၍ ေတာ္ေပေသးသည္ဟု မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ႏွင့္တကြ အထင္မွားမိ၏။ ယခုမွာ မူကား ကမ္းယံတို႔ ကရင္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယမရွိ။ အေၾကာင္းမူကား ေရွးအခါက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ ဟူေသာ လူမ်ိဳးသုံးမ်ိဳးအနက္ ကမ္းယံဟု ေခၚေသာ လူမ်ိဳးအမည္မွ ကရင္ဟူေသာ အမည္သုိ႔ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုလာေသာ အမည္ျဖစ္သည္ ဟု ဆာအာသာဖယ္ရာက တင္ျပခဲ့သည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၀ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ - ကရင္) (Sir Arthur Phayer. Translations of Ethnological Society vol:V)
၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရွးေဟာင္း ကမၺည္းေက်ာက္စာ သုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအား ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ေယာင္ႏွင့္ ေျမာင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးႏြယ္ ဆက္သြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၆ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာဓေလ့ ထုံးစံမ်ား - ကရင္)
၁၉၃၇-ႏွစ္ ကရင္သကၠရာဇ္ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးစဥ္အခါက စာမ်က္ႏွာ ၁၀၊ ၁၆ အကိုးအကားကုိ မသိရေသးသျဖင့္ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵ အား ထင္ျမင္မႈ ေပါ့ခဲ့သည္။ ထုိYအတြက္ လက္ဆယ္ျဖာ ဦးထိပ္တင္၍ ကန္ေတာ့ပါ၏။
ထုိစဥ္က အထက္ပါ အကိုးအကားႏွစ္ခုကို သိခဲ့ပါမူ မိတ္ေဆြအမတ္ ၁၂ ေယာက္တုိ႔ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟု ဆုံးျဖတ္မည္ဟု သံသယရိွစရာ မလိုပါ။ ဤကားေရွးက ကရင္သကၠရာဇ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္းပါ။
တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းရွိ ႀကီးမားေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ား ၀န္းရံလွ်က္ရွိသည့္ ကုန္းျပင္ျမင့္၊ ေငြေတာင္ျပည္မွ ကရင္တို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ ၾက၏။ ထီဆဲမဲ့ယြား ေခၚသည့္ သဲျမစ္ႀကီးကုိ ျဖတ္ကူးၿပီး တျဖည္းျဖည္း ယူနန္ျပည္သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာၾက ၏။ ထုိယူနန္ျပည္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ၾကသည္။ ပထမအသုတ္၊ အခိ်ဳ႕ကရင္မ်ား ယူနန္ျပည္မွ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၈ တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာ၏။ တပိန္၊ ျမစ္ငယ္၊ ဧရာ၀တီ အတုိင္း စုံဆင္း၏။ အခ်ိဳ႕သံလြင္ျမစ္ အတုိင္းစုံဆင္း၏။ ဗမာျပည္သို႔ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၅ တြင္ ေရာက္၏။ ဒုတိယအသုတ္ ဘီစီ ခမ ၇၄၁ တြင္ ယူနန္ျပည္မွ ထြက္ခဲ့၏။ ဘီစီ ခမ ၇၃၉ တြင္ ဗမာျပည္သုိ႔ ဆိုက္ေရာက္ၾက ၏။ (သုေတသီဆရာ ဦးေအာင္လွ၊ ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေစာ၊ ဦးေက်ာ္ဇံ - ကသာ၊ ဦးဖိုးတုတ္ - ပညာအုပ္)
ပထမအသုတ္ ကရင္မ်ား၊ ဗမာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးၾက၏ ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာ္ မွန္မွန္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္၏။ အေျခေနေကာင္းမြန္လာ၏။ ထုိအခါ ၀မ္းသာအားရ ေကာက္ဦး စားပြဲကို က်င္းပၾက၏။ ပထမအႀကိမ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္၊ တတိယ အႀကိမ္၊ စသည္ျဖင့္ ေရတြက္ရာမွ ေကာက္ဦးစားပြဲ သကၠရာဇ္ ေပၚလာ၏။ ဒုတိယအသုတ္ ထုိနည္းတူ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳး၏။ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၿပီး သကၠရာဇ္ေပၚလာ၏။ ပထမအသုတ္မွာ ေရွ႕ကျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္နီးေသာ အရပ္သုိ႔တုိင္ေအာင္ ခ်ီတက္ၾက၏။ ဒုတိယအသုတ္မွာ ေနာက္မွျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္ အနည္းငယ္လွမ္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾက၏။ ထုိေခတ္က ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရး မလြယ္ကူေသာ ကာလျဖစ္၍ သကၠရာဇ္ မတူၾက။ ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေန၏။
ငယ္စဥ္က ပဲခူးနယ္ ေတာင္ပိုင္း ကရင္လယ္သမားႀကီးမ်ားက ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ေကာက္ဦးစားပြဲျပဳလုပ္ၾက၏။ နံနက္ ေစာေစာတြင္ အဘိုးတုိ႔ ဘႀကီးတို႔ သူတို႔၏ မိတ္ေဆြ ေရႊက်င္မွ ေျပာင္းလာသူ ေရႊပြင့္၀ါ (ထူးေဖာပါ) တို႔ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးအေၾကာင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၏။ အားပါးတရ စိတ္အားထက္သန္စြာ ေျပာၾက၏။ သကၠရာဇ္ အေၾကာင္းလဲ ပါ၏။ ပဲခူး ေတာင္ပိုင္းသကၠရာဇ္မွာ ေရႊက်င္ကပါလာေသာ သကၠရာဇ္ထက္ ႏွစ္ (၃၁၀) ႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာသံၾကားဖူးသည္။ ၁၉၃၇ ခု ကရင္ျပည္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ လာေသာအခါ ဘႀကီးမ်ား၏ သကၠရာဇ္မွာ (၂၇၉၉)ခုရွိေန၏။ (၂၈၀၀) ျပည့္ရန္ တႏွစ္ လိုေသာေၾကာင့္ မွတ္မိ၏။ ေရႊက်င္သကၠရာဇ္ က (၃၁၀) ႏွစ္ငယ္ေနသည္။ ၎ကုိ ဂြၽန္ဆင္အားျပရာ ဟုတ္တယ္ ဒို႔ ေတာင္ငူသကၠရာဇ္နဲ႔တူတယ္ ဟုဆို၏။
သကၠရာဇ္အတြက္ ကရင္အမတ္ (၁၂)ေယာက္ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ရာတြင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ (၂)မ်ိဳးျဖစ္ေန သည္။ ဤအတြက္ ေျဖရွင္းဖို႕ လိုေလသည္။
သာဓကမွာ Pritured Encyclopedia ခရစ္ေတာ္လြန္ၿပီး ေနာက္ အႏွစ္ (၂၀၀) အတြင္း ခရစ္ေတာ္ေမြးေန႔ ေမလ၊ ဧၿပီလ၊ ဇန္န၀ါရီလ ဟူ၍ ကြဲျပားေနသည္။ ေအဒီ (၃၀) ေလာက္ မွာ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္အတြင္း က်င္းပ၏။ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္ေန႔ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပ၏။ သို႔ေသာ္ အႀကီးအကဲမ်ား သေဘာတူဆုံးျဖတ္၍ အားလုံး ႐ိုေသေလးစားစြာ လုိက္နာ၍ က်င္းပၾက၏။ Pritured Encyclopedia; We know that this could hardly have happened in December because it rams almost containously at the time of the year in Palestine and shepherds would no keep their flocks out in the hills at night in such weather.
ခရစၥမတ္ ကမၻာ့သာဓကကိုယူ၍ ေတာင္ပိုင္းကရင္ သကၠရာဇ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းကရင္သကၠရာဇ္ကို ေျဖရွင္းၾက၏။ ေတာင္ပိုင္း သကၠရာဇ္မွာ ဘီစီ(၇၃၉)မတုိင္မီ ကစ၍ ကရင္ သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္ဖို႔ စဥ္းစား၏။ ကရင္အမတ္တဦးက ဒို႔သကၠရာဇ္ကုိ ျပင္ႏိုင္သလားဟုဆို၏။
သမုႏၵရီမင္း၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း၊ ခရစၥမတ္လူႀကီးမ်ား အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့၏။ ဒို႔အမတ္ (၁၂)ဦးလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ကိုယ္စားျပဳသူမ်ားျဖစ္၍ ဤသကၠရာဇ္(၂)ခုကို ၾကားခ်ႏိုင္သည္ဟု တညီတညြတ္တည္း ယူဆကာ အားလုံး Veto ဗီတို အာဏာသုံးမႈေၾကာင့္ ယခုကရင္သကၠရာဇ္ကို ဘီစီ (၇၃၉)မွစ၍ ေရတြက္ၾကသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ရွင္းျပခ်က္မပါလွ်င္ ဗဟုသုတရွိသူမ်ားက ဘီစီ (၇၃၉)ကုိ ကရင္သမိုင္းမွတ္တုိင္တခု ဟူ၍သာ လက္ခံႏိုင္၏။ ကရင္သကၠရာဇ္ စသည့္ႏွစ္ဟု လက္မခံႏုိင္ေခ်။ သကၠရာဇ္၏ ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာလည္းမရွိ၊ ဗဟုသုတရွင္မ်ား၏ ယူဆခ်က္ကုိလည္း အျပစ္မဆိုႏိုင္ေပ။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္၊ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၅၂၂၊ ေကာက္ဦးစားပြဲ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၇၂၀ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတရွင္မ်ား သံသယမရွိေစရန္ ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္ လက္ခံရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင္သကၠရာဇ္၊ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ (ယုတၱာ၊ ယုတၱိဆင္ျခင္ညႇိေသာ္ ၀ီစိကိစၦာ၊ မရွိရာတည့္ (ရွိဘြယ္မတည့္) ထုံးရာဇ၀င္ သက္ေသတင္၍)
ဆရာႀကီးေစာျမတ္သိန္း
လႊတ္ေတာ္အမတ္

လူ ့အခြင့္အေရးအမွဳ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ေရွ ့ေနေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္း နယ္စပ္သို့ ေရာက္ရွိွ

ကရင္သတင္းစဥ္(KIC)
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မတရားဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားရသည့္ ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားသူမ်ားကို အမွဳလိုက္ေပးရင္း တရားစီရင္ေရးကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးသည္ဟူေသာ အမွဳျဖင့္ မ်က္ကြယ္တြင္ ေထာင္ဒဏ္ (၆)လစီရင္ျခင္းခံရသည့္ လူငယ္ေရွ့ေနေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းသည္ ဒီဇင္ဘာ လဆန္းပိုင္း၌ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္သို့ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာခဲ့သည္။

“အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ က်ေနာ္တို့ကို ပုဒ္မ ၂၂၈နဲ့ တရားစြဲဆိုလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ့အေနနဲ့ ၂၇ရက္ေန့မွာ သြားျပီးရင္ဆိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၃၀ရက္ေန့လို့ျပန္ခ်ိန္းလိုက္ျပီး ၂၉ရက္ေန့မွာပဲ အထက္အမိန့္အရဆိုျပီး ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ဖို့လုပ္ေတာ့ ဒီလိုတရားစီရင္ေရးဟာ လံုး၀တရားမွ်တမွဳမရွိဘူးဆိုျပီး ရင္မဆိုင္ေတာ့ပဲ က်ေနာ္ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာရျခင္း ျဖစ္တယ္“ဟု ဒီဇင္ဘာ ၁၅ရက္ေန့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ေအာက္တိုဘာ ၂၃ရက္ေန့တြင္ ရန္ကုန္တိုင္း၊ လွဳိင္သာယာျမိဳ ့နယ္တရားရုံးတြင္ ကိုသန့္ဇင္မ်ဳိးပါ၀င္သည့္ (၁၁)ဦးအမွဳကို ေရွ ့ေနအျဖစ္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စြပ္စဲြခံရသူမ်ားက တရားရုံးေတာ္ကို ေက်ာေပးထိုင္သည္ကို ၀င္ေရာက္ေျပာဆိုညြန္ၾကားျခင္း မျပဳသည့္အတြက္ ေရွ ့ေနေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းႏွင့္ ကိုညီညီေထြးတို့အား ျပစ္မွဳဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ(၂၂၈)၊ ျပစ္မွဳၾကီးအမွတ္ ၁၁၁/၀၈ျဖင့္ တရားစြဲဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရးစနစ္ၾကီး ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေအာင္၊ တရားမွ်တမွဳရွိေအာင္ ထုုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ နည္းလမ္းရွိသမွ် ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာခဲ့သည္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့လံုး၀မေကာင္းတဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို့အတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့အမွဳေတြကို က်ေနာ္တို့ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြကို ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္ကေနျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားတာကိုက လံုး၀မေကာင္းတဲ့ တရားစီရင္ေရးစနစ္လို့ေျပာခ်င္ပါတယ္“ဟု ေျပာသည္။

၂၀၀၅ခုႏွစ္တြင္ ဥပေဒဘြဲ ့ရရွိသူ ေစာေက်ာ္ေက်ာ္မင္းသည္ အဲန္အယ္လ္ဒီလူငယ္တေယာက္အေနျဖင့္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ျပီး ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ ယံုၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္မ်ားကို ေလးစားသည့္အတြက္ ကိုသန့္ဇင္မ်ဳိးပါ (၁၁)ဦးအမွဳအျပင္ ကိုဖိုးတုတ္ပါ (၃၀)ဦးအမွဳႏွင့္ ကိုရဲေဇာ္ထိုက္ပါ (၇)ဦးအမွဳမ်ားကိုလည္း လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။

ဒီသတင္းကို ေပးပို့ေပးခဲ့သူ ကရင္သတင္းစဥ္အယ္ဒီတာ နန္းေဖာေဂအား ေက်းဇူးတင္ပါေၾကာင္း။
ေက်ာ္အဲေခါင္ေသာင့္

ရာႏွင့္ခ်ီသည့္ ကရင္ေဒသခံမ်ား နအဖတပ္ရိကာသယ္ပိုးရန္ လုပ္အားေပးေနရ

ကရင္သတင္းစဥ္(KIC)
ကရင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေဒသရွိ ေညာင္ေလးပင္ခရုိင္၊ ေက်ာက္ၾကီးျမိဳ့နယ္အေျခစိုက္သည့္ နအဖတပ္မ ၁၀၁က ၄င္းတို ့၏ တပ္စခန္းအတြက္ ရိကာႏွင့္ စက္လက္နက္ပစည္းမ်ားကို သယ္ပို ့ရန္ ရာႏွင့္ခ်ီသည့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားကို အတင္းအဓမ ေခၚယူေစခိုင္းလ်က္ရွိသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။

အဆိုပါတပ္သည္ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ရက္ေန ့မွ စေရြ ့ ေက်ာက္ၾကီးျမိဳ ့နယ္အတြင္းရွိ ၄င္းတို ့၏ တပ္စခန္းမ်ားျဖစ္သည့္ ကြီးလာ၊ လယ္၀ါး၊ ေဆာ္နယ္ဒဲစခန္းမ်ားသို ့ ရိကာႏွင့္ စစ္လက္နက္ပစည္းမ်ား သယ္ပို ့ရန္ ေထာကထာ့၊ ပဒဲေကာ၊ မဘီးေက်းရြာအုပ္စုမွ အုပ္စုတစုလွ်င္ လွည္းအစီး ၅၀စီးႏွင့္ ရြာသား ၅၀ဦးကို ေခၚယူခိုင္းေစခဲ့သည္ဟု နယ္ခံတဦးက ယခုလို ေျပာဆိုသည္။

ဒီဇင္ဘာ ၁၀ရက္ေန့က ဒိုယ္နယ္ဥကဌေတြကို ေခၚယူျပီး ေက်းရြာအုပ္စုတစုကို လူအထမ္းသား ၅၀နဲ့ လွည္းအစီး ၅၀စီပို့ေပးဖို့ရြာသူၾကီးေတြကို တဆင့္ညြန္ၾကားခိုင္းတယ္။ စခန္းတခုမွာ တႏွစ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပစည္းေတြ အဓိကေတာ့ ဆန္နဲ့လက္နက္က်ဥ္ဆန္ေတြကို ၁၃ရက္ေန့ကစျပီး ရြာသားေတြ သယ္ပို့ေနရျပီး။ လွည္းက သပ္သပ္၊ လူကသပ္သပ္မသြားမျဖစ္သြားေနရတာေပါ့ ဟု ကရင္သတင္းစဥ္ကုိ ေျပာသည္။

၄င္းေက်းရြာအုပ္စုမ်ားမွ ေျခလ်င္ျဖင့္ ေလးနာရီခရီး ကြာေ၀းသည့္ အဆိုပါစခန္းမ်ားသို့ သြားရာတြင္ ကားလမ္းမဟုတ္သျဖင့္ လမ္းမွာ ၾကမ္းတမ္းျပီး တပ္ရိကာပို့ရာတြင္ လွည္းေရာလူပါ ပင္ပန္းခက္ခဲစြာ သြားလာပို့ေဆာင္ေပးေနရသည့္အျပင္ ေဒသခံရြာသားမ်ားမွာ မိမိတို့၏ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းကိုပင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ျခင္းမရွိဟု သိရသည္။

အဆိုပါနယ္ခံက အရင္က (ခလရ ၅၇၊ ၄၅၁၊ ၃၄၉)တပ္ေတြက ေျပာင္းသြားျပီး၊ ဒီႏွစ္ဇန္န၀ါရီလကတည္းက (၁၀၁)တပ္မတခုလံုး လာေရာက္အေျခစိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို့ေဒသခံေတြဟာ အရင္ကထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာလုပ္အားေပးေနရတယ္။ ေန့တိုင္းလိုလိုပဲ သူတို့ရဲ့အလုပ္ကို သြားလုပ္ေပးေနရတယ္။ ကုိယ္ပိုင္အလုပ္လည္း မလုပ္အား၊ သြားလာရတာလည္း က်ဥ္းၾကပ္တယ္ဟု ေျပာသည္။

အလားတူ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ရက္ေန့က နအဖ ခမရ ၁၄၉တပ္ဖြဲ ့သည္ ပဲခူးတိုင္းအေရွ ့ဘက္ျခမ္းရွိ ေတာင္ငူခရုိင္ ထန္းတပင္ျမိဳ ့နယ္တြင္ ရွားဇီးဘို၊ ယယ္ရွဴ၊ ဇီးျဖဴကုန္းႏွင့္ ေတာကူစသည့္ေက်းရြာမ်ားမွ အမ်ဳိးသမီး ၈၀ဦးအပါအ၀င္ ရြာသူရြာသား ၂၀၀ဦးကို ေခၚယူျပီး ေပၚမူခီးမွ ထီးညာ့ပယ္လိုစခန္းသို့ တပ္ရကာမ်ား သယ္ပို့ခိုင္းျခင္း၊ ဒီဇင္ဘာ ၉ရက္ေန့ကလည္း ရွားဇီးဘိုရြာမွ လွည္းအစီး ၁၀၀ကို အဆိုပါစခန္းသို့ ရိကာမ်ားပို့ခိုင္းခဲ့သည္ဟု ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး(ေကအဲန္ယူ)၏ သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။

နအဖသည္ ထိုကဲ့သို့ေဒသခံျပည္သူမ်ားကို လူဦးေရအလံုးအရင္းျဖင့္ အတင္းခိုင္းေစျပီး ၄င္း၏တပ္စခန္းမ်ားအတြက္ လိုအပ္သည့္ရိကာႏွင့္ စက္လက္နက္ပစည္းမ်ားကို စုေဆာင္းေနျခင္းသည္ ပြင့္လင္းရာသီတြင္ ေကအဲန္ယူကို ထိုးစစ္ဆင္လာႏိုင္သည့္အသြင္ျဖစ္သျဖင့္ ထုိသို့လွဳပ္ရွားလာမည္ဆိုပါက ျပည္လည္ခုခံရန္ အဆင္သင့္ရွိေနသည္ဟု ေကအဲန္ယူ တပ္မဟာ၃မွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာဘုိျမ၏သားငယ္ ဗိုလ္ႀကီးေစာေနစိုးျမ ေနျပည္ေတာ္ေရာက္

NEJ/ ၁၄ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၈
ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရုံး KNU ၏ ဥကၠ႒ေဟာင္းျဖစ္သူ (ကြယ္လြန္သူ) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာဘုိျမ၏သားငယ္ ဗိုလ္ႀကီးေစာေနစိုးျမ ေခၚ ေမာင္ ေတးေလး သည္ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က ထိုင္းႏိုင္ငံဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွတဆင့္ ေလေၾကာင္းလိုင္းျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံထြက္ခြာသြားရာ ရန္ကုန္မွတဆင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္ဟု မိသားစုက ေျပာသည္။

ဗိုလ္ႀကီးေစာေနစိုးျမ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားသည့္ ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရုံး KNU ၏ တြဲ ဘက္အတြင္းေရးမႉး(၁) ပဒိုေစာလွေငြက "ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္သြားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ သတင္းၾကားတယ္။ သူနဲ႔အ တူ ပဒိုတူးတူးေလး ပါသြားတယ္လို႔ေျပာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ စုံစမ္းၾကည့္တဲ့အခါမွာက်ေတာ့ ပဒိုတူးတူးေလးမပါဘူး။ ေမာင္ ေတးေလး တေယာက္ပဲ ေနျပည္ေတာ္ကို ေရာက္သြားတယ္။ သူ႔အေမဆီကိုေတာ့ ဖုန္းျပန္ဆက္တယ္လို႔ သိရတယ္။ ဘာ ေၾကာင့္သြားတယ္၊ ဘယ္သူနဲ႔သြားတယ္ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အေသးစိပ္ စုံစမ္းတုန္းပဲရွိေသးတယ္"ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။

ဗိုလ္ႀကီးေစာေနစိုးျမသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္ရင္း(၂၀၂)၏ တပ္ခြဲမႉးျဖစ္ၿပီး ၎တပ္၏တပ္ရင္း မႉးမွာ ဒုတိယဗိုလ္မႉးႀကီး ေစာေဒးေဂျဖစ္သည္။ ကြယ္လြန္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာဘိုျမႏွင့္ ဇနီးဆရာမေနာ္လားဖိုး တို႔တြင္သား ေလးဦး၊ သမီးသုံးဦးရွိၿပီး ေစာေနစိုးျမသည္ ေျခာက္ဦးေျမာက္ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္းေစာဘိုျမ၏ ဇနီးေနာ္လားဖိုးသည္ လက္ရွိကရင္အမ်ဳိးသမီးအစည္းအရံုး (KWO)အဖြဲ႔တြင္ဥကၠဌျဖစ္သည္။

ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ ခုႏွစ္ဦးရွိသည့္အနက္ အစ္ကိုအႀကီးဆုံးျဖစ္သူ ယခင္တပ္ရင္း (၂၀၂)၏ တပ္ရင္းမႉးျဖစ္သူ ဒုတိယ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေစာေနေကာ္ျမသည္ ယခုႏွစ္ဆန္း ပိုင္းက ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားသည္။

ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ ေနရွင္းဆုရရွိ

ဇာနည္
ေသာၾကာေန႔၊ ဒီဇင္ဘာလ 12 2008 18:55 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္


ခ်င္းမုိင္။ ။ ထိုင္းဘုရင့္သက္ေတာ္ ၈၁ ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ေနးရွင္းမီဒီယာအဖဲြ႔က ခ်ီးျမွင့္သည့္ အမိေျမကို အလုပ္အေကြ်းျပဳသူမ်ားဆုကို ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းမွ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က ယမန္ေန႔တြင္ ရရွိလိုက္သည္။

ထိုင္း၏ ေန႔စဥ္သတင္းစာၾကီးျဖစ္ေသာ ေနးရွင္းကို ထုတ္လုပ္သည့္ ေနးရွင္းမီဒီယာအဖြဲ႔၏ ႏိုင္ငံအက်ိဳးျပဳသူမ်ားဆု - The Country's Favours Awards ခ်ီးျမွင့္ေရး အစီအစဥ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ႐ိုင္ ၇၆ ခ႐ိုင္မွ ထူးခၽြန္သူ တဦးစီကို ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ရာ တက္ခ္ခ႐ိုင္ Tak အတြက္ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္မွ ရရွိျခင္းျဖစ္သည္။

"အခုလို ဆုကို လူမႈအဖြဲ႔အစည္းကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ က်မ ရလိုက္ေတာ့ ထိုင္းလူမ်ဳိးေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အခက္အခဲ၊ အက်ပ္အတည္းေတြ၊ ေနာက္ ျမန္မာျပည္သားေတြရဲ႕ သူတို႔ႏိုင္ငံအေပၚမွာ တာ၀န္ယူ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ပိုမို သိျမင္လာမယ္ဆိုရင္ လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ပညာေရး က်န္းမာေရး လူမႈေရးေတြမွာ ထိုင္းနဲ႔ က်မတို႔ လူမႈေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြန႔ဲ ထိုင္း ျပည္သူလူထုနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လာမႈေတြဟာ ပိုျပီးေတာ့ အားေကာင္းလာမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္" ဟု ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က မဇၩိမကို ေျပာျပသည္။

ဆုရရွိသူမ်ားကို ယမန္ေန႔ညက ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕ King Power Complex ရွိ Aksra Theatre တြင္ ဆုအထိမ္းအမွတ္ တံဆိပ္ႏွင့္ ဆုေၾကးေငြအျဖစ္ ဘတ္ႏွစ္ေသာင္းခြဲတို႔ကို အခမ္းအနားျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။

အဆုိပါဆုအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံသား မဟုတ္ေသာ္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အနည္းဆံုး ၅ ႏွစ္ အနည္းဆံုးေနထိုင္ျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံကို အက်ိဳးျပဳသူမ်ားကို ထိုင္းမီဒီယာမ်ားမွ ခ႐ိုင္အလိုက္ ဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔ကို ဆႏၵျပဳတင္ျပျပီးမွ ေ႐ြးခ်ယ္သည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ခ႐ိုင္ ၇၆ ခုမွ ဆုေ႐ြးခ်ယ္ေရး အဖြဲ႔သို႔ အဆိုျပဳသူ ၈၀၀ ေက်ာ္ ရွိျပီး ခ႐ိုင္တခုမွ တဦးက်စီ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ရာ တက္ခ္ခရိုင္တြင္းမွ အဆိုျပဳခံရသူ ၈ ဦးအနက္ မဲေဆာက္ျမိဳ႕ရွိ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းတြင္ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ လူမႈေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနေသာ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္ကို ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္က "ထိုင္းဘုရင္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းေပါ့ေနာ္၊ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာ ေနထိုင္တဲ့သူေတြက ဘယ္သူမဆို တဦးခ်င္းစီ အေနနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အစုအဖြဲ႔နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံ့ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ တစံုတရာကို လုပ္ႏိုင္တ့ဲ အင္အားေတြ ရွိတဲ့သူေတြက ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္ကေန ေကာင္းက်ိဳးလုပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ မိန္႔ခြန္းကို ခဏခဏ ေျပာတယ္။ ေနးရွင္းအဖြဲ႔ကလည္း ထိုင္းဘုရင္ကို ဂုဏ္ျပဳတာလဲ ပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ သူတို႔ မီဒီယာ အေနနဲ႔လည္း ေဒသဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းေတြမွာေပါ့ေနာ္ အမ်ား မသိဘဲလည္း လုပ္ေနတဲ့သူေတြ ရွိတာေတြကို ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ျပီးေတာ့ ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးျမွင့္ခ်င္တာလဲ ပါတယ္" ဟု ေျပာျပသည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ မယ္ေတာ္ေဆးခန္းကို ဖြင့္လွစ္ျပီး ခ်ိဳ႕တဲ့သူမ်ားအတြက္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ ေဒါက္တာ စင္သီယာေမာင္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ ခ်ီးျမွင့္ေသာ ဆုမ်ားကို ရရွိခဲ့ျပီး ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ခ်ီးျမွင့္ေသာဆုကို ရရွိျခင္းမွာ ပထမဆံုးအၾကိမ္ျဖစ္သည္။

သူသည္ ျပီးခဲ့သည့္ ႏိုင္၀င္ဘာလအတြင္းကလည္း ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္အတူ ပူးတြဲ၍လည္း စပိန္ႏိုင္ငံ ကတ္တလိုးနီးယားျပည္နယ္ အစိုးရမွ ခ်ီးျမွင့္ေသာ ကတ္တလိုးနီးယား အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆု (Catalonia International Prize) ကို ရရွိခဲ့ေသးသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအေရးပံုကာလကျဖစ္ခ်ိန္ ေဆးပညာဘြဲ႔ရခါစ ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္သည္ သူ႔ေဆးခန္းေလး ဖြင့္ထားေသာ ကရင္ရြာငယ္တခုမွ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ကို ထြက္ေျပးလာျပီး နယ္စပ္ရွိ ေဟြးကလုတ္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနခဲ့သည္။

ထိုမွတဆင့္ ႏိုင္ငံျခားမွ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားမ်ားႏွင့္ ေကအန္ယူမွ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ေဆးခန္းတခုကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့ျပီး ဒုကၡသည္စခန္းမွ နာမက်န္းသူမ်ား၊ ဒဏ္ရာ ရရွိသူမ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္လာခဲ့သည္။

ေပ်ာ္ရြင္ေသာကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ကို ၾကိဳဆိုလွ်က္

နအဖစစ္တပ္က ႏို ့စို ့အရြယ္ကေလးငယ္မ်ားပါမက်န္ သတ္ျဖတ္ေနသည္ဟု နအဖစစ္သည္တဦး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို

ႏို၀င္ဘာလ၊၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ ကရင့္သတင္းစဥ္(KIC)

နအဖစစ္တပ္သည္ နယ္စပ္ေဒသရွိ ျပည္သူမ်ားအေပၚ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ညွင္းပန္းႏွိမ့္စက္သည္ သာမကပဲ ႏို ့စို ့အရြယ္ လသားကေလးမ်ားပါမက်န္ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ႏို၀င္ဘာလ ၂၁ရက္ေန ့တြင္ ေကအဲန္ယူနယ္ေျမသို ့ ထြက္ေျပးေရာက္ရွိလာသည့္ စကခ (၁၆) ခမရ (၅၂၂)မွ ဆက္သြယ္ေရးတပ္သား ေမာင္ဖိုးေဇာ္က ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလိုက္သည္။

၄င္းက၂၀၀၇ မိုးတြင္းေတာင္ငူခရုိင္ တိပ္ပုဂြင္မွာ က်ေနာ္တို ့စစ္ဆင္ေရးစတက္ေတာ့ ေတာထဲမွာ ရြာပုန္းတရြာကို သြားရွင္းတယ္။ အဲဒီအခါမွာ လသားအရြယ္ ကေလးႏွစ္ေယာက္နဲ ့မေအႏွစ္ေယာက္ကို မိတယ္။ မေအေတြကို ေနျပည္ေတာ္ေခၚသြားျပီးေတာ့ က်န္ေနတဲ့ ကေလးႏွစ္ေယာက္ကို တပ္ၾကပ္ၾကီးေက်ာ္မိုးနဲ ့ ဒုဗိုလ္လြမ္းမိုးေအာင္က က်ေနာ့မ်က္စိေရွ ့မွာပဲ ဆန္ေထာင္းတဲ့ ေမာင္းဆံုထဲကို ထည့္ျပီးေတာ့ ေထာင္းသတ္ပစ္လိုက္တယ္ဟု ဆိုသည္။

နယ္စပ္ေဒသတြင္ ျပည္သူကို ရန္သူသဖြယ္ဆက္ဆံေနသည့္ နအဖစစ္ေၾကာင္းတေၾကာင္းကို ေပၚတာမ်ားနဲ ့အတူ ေတြ ့ရစဥ္။ Photo-FBR

ထိုႏွစ္အတြင္းမွာပင္ ၄င္းတပ္ဖြဲ ့သည္ ၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ လူေသာျမိဳ ့နယ္၊ ေဆာမူပေလာႏွင့္ လယ္မူပေလာဂြင္ကို စစ္ေၾကာင္း ျဖတ္သြားစဥ္ေတာင္ယာတဲတြင္ လွဲေနသည့္ အသက္ ၁၂သားအရြယ္ ေယာက်ာၤေလးတေယာက္ကို ေသနတ္ျဖင့္ သတ္ပစ္ခဲ့သည့္အျပင္ ဖာပြန္ခရုိင္၊ မူသယ္ဂြင္တြင္ ထမင္းခ်က္ေနသည့္ အမ်ဳိးသမီးတဦးကို ဖမ္းကာ အုပ္စုလိုက္ မုဒိမ္းက်င့္ျပီးေနာက္ ေတာင္ယာတဲ့ႏွင့္အတူ မီးရွဳိ ့သတ္လိုက္သည္ဟုလည္း တပ္သား ေမာင္ဖိုးေဇာ္က ဆက္ေျပာသည္။

ေနာက္ျပီးေတာ့ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ ဖာပြန္ခရုိင္ မူသယ္ဂြင္က ေတာင္ယာတဲထဲမွာ ထမင္းခ်က္ေနတဲ့ ေကာင္မေလးတေယာက္ကို စစ္ေၾကာင္းက ၀ိုင္းထားျပီး ေမးတာကို ေကာင္မေလးက ဘာမွ ျပန္မေျပာဘူး။ လက္ပဲခါ၊ ေခါင္းပဲညိတ္တယ္။ အဲဒါကို တပ္ခြဲ ၁က ဗိုလ္ၾကီးဗညားဦးကို အပါအ၀င္ တပ္သားေတြပါ ၀ိုင္းျပီးဖ်က္ဆီးလိုက္တယ္။ ျပီးေတာ့ ေမ့ေမ်ာေနတဲ့ ေကာင္မေလးကို တဲထဲထည့္ျပီး တခါတည္း မီးရွဳိ ့ပစ္လိုက္တယ္။ ဟု ဖိုးေဇာ္က ေျပာဆိုသည္။

နအဖစစ္တပ္သည္ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားေရာက္ရွိပါက ေတြ ့သမွ်ျပည္သူကို ရန္သူလို ့သတ္မွတ္ျပီး သုတ္သင္ရွင္းလင္း သတ္ျဖတ္ေၾကာင္း ေအာက္ေျခရဲေဘာ္အေနျဖင့္လည္း အထက္အမိန္ ့အတိုင္း စပါးက်ီဖ်က္ဆီး၊သူသတ္စသည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို လုပ္ခ်င္စိတ္မရွိပဲ လုပ္ေနရေၾကာင္း၊ မလိုက္နာပါက ထိုးၾကိတ္၊ ရုိက္ႏွက္၊ ညွင္းပန္းႏွိမ့္စက္မွဳမ်ဳိးစံု စသည့္ တပ္တြင္းအေျခအေနမ်ားရွိေၾကာင္း၊ သိရွိရသည္။

အသက္ ၁၈ႏွစ္သာရွိသည့္ တပ္သားေမာင္ဖိုးေဇာ္ (ကုိယ္ပိုင္အမွတ္ တ/၃၆၉၃၄၁)ႏွင့္အတူ ေကအဲန္ယူနယ္ေျမသို ့ေရာက္ရွိလာသူမ်ားမွာ ခလရ ၁၉မွ ေမာင္ေက်ာ္ရဲေဌး၁၉ႏွစ္ (ကုိယ္ပိုင္အမွတ္ တ/၃၇၅၂၃၇) ေမာင္ေက်ာ္ထြတ္၀င္း အသက္ ၂၅ႏွစ္ (ကိုယ္ပုိင္အမွတ္ တ/၃၇၆၈၁၂) ေမာင္ေက်ာ္ႏိုင္စိုး အသက္ ၂၃ႏွစ္ (ကိုယ္ပိုင္အမွတ္ တ/၃၇၅၂၁၀) ခမရ ၄၃၉မွ ေမာင္၀င္းထြန္း အသက္ ၂၁ႏွစ္ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္ (တ/၃၇၇၁၂၈) ႏွင့္ ေမာင္လမင္းထြန္း ၃၁ႏွစ္ (ကိုယ္ပိုင္အမွတ္တ/၃၇၇၁၂၇) ခမရ (၄၃၉)တို ့ျဖစ္သည္ဟု သိရွိရသည္။

ေကအဲန္ယူ(ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး) မဟာမိတ္ဆက္ဆံေရးတာ၀န္ခံ ပဒိုမန္းျငိမ္းေမာင္က ကူးေျပာင္းလာတဲ့ နအဖတပ္သားေတြကို က်ေနာ္တို ့ေကအဲန္ယူစစ္သံု ့ပန္းေပၚလစီအတိုင္း သူတို ့ကို ေႏြးေႏြးေထြးေထြးၾကိဳဆိုတယ္။ ေလာေလာဆယ္သူတို ့ကို က်ေနာ္တို ့နယ္ေျမထဲမွာပဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ထားတယ္။ ေနာက္မွ သူတို ့ဆႏအတိုင္း သူတို ့ဘ၀အာမခံရွိေရးအတြက္ ေနရာခ်ေပးသြားဖို ့စီစဥ္ထားတယ္ ဟု ကရင္သတင္းစဥ္ကို ေျပာသည္။
ကရင့္သတင္းစဥ္(KIC)

ကရင္လူငယ္အမ်ဳိးသမီးတဦး ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ဒလိုင္းလားမားႏွင့္ ေတြ ့ဆံုမည္

ကရင္လူငယ္အမ်ဳိးသမီးတဦးျဖစ္တဲ့ နန္ ့ဇိုယာဖန္းဟာ လာမယ့္ ဒီဇင္ဘာ ၁၄ရက္ေန ့မွာ ႏုိဘယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ တိဗက္ဘာ သာေရးေခါင္းေဆာင္ ဒလိုင္းလားမားနဲ ့ ေတြ ့ ဆံုမယ့္အေၾကာင္း ဘားမားကမ္ပင္း ယူေက(Burma campaign-UK)မွ ေပးပို ့တဲ့ အီးေမးလ္မွာ လက္ခံသတင္းရရွိပါတယ္။
ဥေရာပအလယ္ပိုင္း ပိုလန္ႏိုင္ငံမွာ ေတြ ့ဆံုမယ္လို ့လည္း အဆိုပါေပးပို ့တဲ့ အီးေမးလ္မွာ ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားပါေသးတယ္။
နန္ ့ဇုိယာဖန္းဟာ ယခင္ႏွစ္လုပ္ၾကံမွဳေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားခဲ့တဲ့ ေကအဲန္ယူအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ပဒိုမန္းရွာလား ဖန္းရဲ့ သမီးတဦးျဖစ္ျပီး ယခုအခါ အဂၤလန္ႏိုင္ငံတြင္ ခိုလွဳံေနထိုင္လ်က္ရွိပါတယ္။
နန္ ့ဇိုယာဖန္းဟာ ကရင့္အေရး၊ ျမန္မာျပည္ဒီမိုကေရစီအေရးမွာ တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္လွဳပ္ရွားသူတဦးျဖစ္တဲ့အျပင္ ျမန္မာ့အေရး ကို လုပ္ေဆာင္တဲ့ ဘားမားကမ္ပင္းယူေက(Burma campaign-UK)ရဲ့ အဖြဲ ့့၀င္တဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
သြားေရာက္ေတြ ့ဆံုမယ့္အေၾကာင္းကိုေတာ့ အီးေမးလ္ထဲမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ ေရးထားတာ မရွိေပမယ့္လည္း ျမန္မာျပည္အေရးနဲ့ ့ပတ္သက္ဖို ့မ်ားမယ္လို ့ ယူဆရပါတယ္။
သူမနဲ့ေတြ ့ဆံုမယ့္ ဒလိုင္းလားမားဆိုရင္လည္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီရရွိေရးအတြက္ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္လွဳပ္ေဆာင္တဲ့ ႏိုဘယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္တဦးလည္း ျဖစ္တယ္လို ့သိရွိရပါတယ္။

ေက်ာ္အဲေခါင္ေသာင့္

ပထမဦးဆံုးေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့အသံလြင့္မိန္ ့ခြန္း

ယေန႔ကရင္အမ်ဳိးသား

ယေန႔သည္ သမုိင္း၀င္ေန႔ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရက တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား ေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤေန႔ရက္သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ မဂၤလာအခါေန႔လည္း ျဖစ္ပါသည္။

တသီးတျခား၊ တကြဲတျပား ေနထုိင္လာခဲ့ၾကရာမွ ကြၽႏု္ပ္တို႔သည္ ယေန႔မွစ၍ တုိင္းရင္းသားအားလုံး၏ အေရးအခင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးအခင္းတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ ရပါမည္။ လူဦးေရ ႏွစ္သန္းေက်ာ္မွ်ရွိေသာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ အဓိကက႑မွ ပါ၀င္ႏုိင္ၾကမည္ဟု ယုံၾကည္ပါသည္။

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔လူမ်ဳိး ဆိတ္သုဥ္းမသြားပဲ တည္ရွိေနခဲ့သည္မွာ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း၊ မည္သည့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္၊ မည္သူတုိ႔၏ ပေယာဂ ေက်းဇူးေၾကာင့္မွ မဟုတ္ပဲ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ ထူးျခားေသာ ပင္ကိုယ္အရည္အခ်င္း မ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ပရိယာယ္မရွိ၊ ႐ုိးသားၾကသည္။ စိတ္ထား ေျဖာင့္မတ္ၾကသည္။ ဂီတကို ျမတ္ႏုိးသည္။ ဘုရားတရားကို ေလးစားသည္။ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ဒိုးတူေပါင္ဖက္ ဆက္ဆံေပါင္းသင္း သြားျခင္းျဖင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔၏ အမ်ဳိးသား ဂုဏ္သိကၡာ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ခိုင္မာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ ျမႇင့္တင္ျခင္းမ်ား ျပဳႏုိင္သည္ဟု ယုံၾကည္ၾကသည္။

ကြၽႏု္ပ္တို႔တေတြ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရမည့္အခ်ိန္ က်လာခဲ့ပါၿပီ။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ယခင္ကဲ့သို႔ပင္ တသီးတျခား ရပ္တည္၍ မိမိတုိ႔ဘ၀ ရပ္တည္ေရးအတြက္ ရပ္တည္ၾကမည္ေလာ သို႔တည္းမဟုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၾကမၼာကို ဖန္တီးရာ၌ တတပ္တအား လက္တြဲပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ေလာ။

ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ကရင္တမ်ဳိးသားလုံး၏ စည္းလုံးမႈကို တည္ေဆာက္ရင္း၊ ညီညြတ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္သို႔ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ ႀကိဳးပမ္းၾကမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ ကရင္အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ကိုယ္က်ဳိးမဖက္၊ မေၾကာက္မရြံ႕ဘဲ လူမ်ဳိးေရးႏွင့္ ဘာသာေရး အာဃာတ အလ်ဥ္းကင္းစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ တုိင္းျပည္ႏုိင္ငံေတာ္ အက်ဳိးစီးပြားကို ဦးလည္မသုန္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္။

ယေန႔အခ်ိန္အခါတြင္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ အမ်ဳိးသား အေမြအႏွစ္မ်ား၊ ေရွးေဟာင္း ကဗ်ာ၊ လကၤာပုံျပင္မ်ား၊ ကရင္ပညာရွိမ်ားႏွင့္ ႐ုိးရာ ယြာ ဘုရားသခင္ကို သတိရေအာက္ေမ့လ်က္ ယင္းတုိ႔၏ ဆုံးမၾသ၀ါဒကို ျပန္လည္ က်င့္သုံးၾကပါမည္။ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔သည္ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္း အေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊၊ တအိမ္တမိသားစု အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဘ၀သစ္ တရပ္ကို ပါ၀င္ဖန္တီး ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။

ေခတ္ႏွင့္ေလွ်ာ္ညီစြာ ေတြးေခၚစိတ္ကူးလ်က္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ႀကံဆခ်မွတ္ကာ ေၾကာက္ရြံ႕မႈကင္းစြာ ေနထုိင္ က်င့္ႀကံျခင္း ျပဳလ်က္ အျခားေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တစိတ္တ၀မ္းတည္း က်ရာက႑မွ စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ လူမ်ဳိးမ်ား ေပါင္းဆုံထားသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအျဖစ္ တာ၀န္ယူသြား ၾကမည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔တေတြသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အက်ဳိးျပဳ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပပါ ယုံၾကည္ခ်က္မ်ားအတုိင္း ကိုယ္စြမ္း ဉာဏ္စြမ္း ရွိသေရြ႕ အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ယေန႔ရက္ျမတ္ - ကရင္ႏွစ္သစ္ မဂၤလာအခ်ိန္တြင္ အဓိ႒ာန္ျပဳၾကပါစို႔။

ပုံ- စံစီဖုိး၊ ေရႊဘ၊ လွေဖ၊ ေဖသာ၊ ဆစ္ဒနီလူနီ
(၁၉၃၈-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္) ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၆၇၈-ခုႏွစ္၊သေလး ထုိင္ခုတ္ဖုိ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက

ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံ၊ ဆစ္ဒနီျမိဳ ့က ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန့ေဖ်ာ္ေျဖေရးအတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳဓါတ္ပံု

ၾသစေၾတးလ်ားေရာက္ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားရဲ့ ကရင္စာသင္တန္းဆင္းပြဲ

ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံ ဗစ္တိုရီးယားျပည္နယ္၊ မဲဘုန္းျမိဳ ့ရွိ ကရင္အမ်ဳိးသားေက်ာင္းရဲ့ 2007-2008ခုႏွစ္ ကရင္စာသင္တန္းဆင္းပြဲကို ဒီလ ၂၂ရက္ေန ့က Galvin park secondary collage တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါသင္တန္းဆင္းပြဲသို ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမိဘ ၂၀၀ေက်ာ္တက္ေရာက္အားေပးခဲ့တယ္။
ဗစ္တိုရီးယားျပည္နယ္အစိုးရမွ အဆိုပါေကာလိပ္တြင္ ဘာသာျခားေပါင္း ၄၆ဘာသာကို သင္ခြင့္ေပးရာတြင္ ကရင္ဘာသာလည္း တဘာသာ သင္ယူခြင့္ရတာေၾကာင့္ ယခုလို ကရင္စာကို သင္ယူႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
အဆိုပါေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေပါင္း ၁၈၀ႏွင့္ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေပါင္း ၈ေယာက္ရွိတယ္လို ့လည္း သတင္းရရွိပါတယ္။

ဓါတ္ပံုနဲ ့သတင္းအခ်က္အလက္အခ်ဳိ ့ကိုေတာ့ တီးႏိုး(သေ၀ါတာ)ဆီမွ ရရွိပါတယ္။

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ႏွင့္ ကရင္သကရာဇ္

လာမယ့္ ျပာသိုလဆန္း ၁ရက္ေန ့ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန ့ဟာ ကရင္တမ်ဳိး သားလံုးရဲ့ ကရင့္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ျဖစ္ပါတယ္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးဟာ ကရင္တမ်ဳိးသားလံုးအတြက္ ဂုန္ယူစရာေန ့ရက္တခုျဖစ္သလို တရား၀င္ႏိုင္ငံေတာ္ရုံးပိတ္ရက္ ရရွိထားတဲ့ ေန ့ထူးေန ့ျမတ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္၊ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ကို ကရင္တမ်ဳိးသားလံုး က ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကေသာ္လည္း ႏွစ္သစ္ကူးျဖစ္ေပၚလာတဲ့ေၾကာင္းကိုေတာ့ ခေရတြင္းေစ့ နားလည္သေဘာေပါက္ျခင္း မရွိခဲ့ၾကေပ၊ ႏွစ္သစ္ကူးျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေၾကာင္းကို ကရင္တမ်ဳိးသားလံုး သိရွိရန္လိုအပ္သလို တိုင္း ရင္းသားညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမ မ်ားလည္း နားလည္ သိရွိထားရန္လိုအပ္ေပတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီအပတ္ အားလပ္ရက္မွာေတာ့ က်ေနာ့ဘေလာ့ထဲကို လာ၀င္လည္ မယ့္ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ားအတြက္ အဲဒီအေၾကာင္းကို ဖတ္ရွဳေလ့လာခြင့္ရေအာင္ တင္ျပလိုက္ရေပတယ္၊ အခုေဖာ္ျပမယ့္အ ေၾကာင္းက ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန ့ တရား၀င္ရုံးပိတ္ရက္ျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ကရင္ေခါင္းေဆာင္တဦးရဲ့ ျပန္ လည္ေရးသားခ်က္ကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊
ေစတနာျဖင့္
ေက်ာ္အဲေခါင္ေသာင့္

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ သေလး၊ ထိုင္ေခါက္ဖိုး၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္သည္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားေန႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတ၀ွမ္းလုံးရွိ ေက်ာင္းမ်ား၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ၾကရ၏။
ျပည္သူလူထုအားလုံး ၀မ္းသာအားရျဖစ္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ ေနာင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔သည္ ႏွစ္စဥ္လာဦးမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဂၤလာက်က္သေရရွိေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား တရက္ပိုလာမည္ျဖစ္ရကား လုပ္သားျပည္သူလူထု ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူတို႔ ၀မ္းေျမာက္၍ မဆုံးႏိုင္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔ကား မိမိတို႔ အေမြအႏွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္ တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို ျပန္လည္ရရွိၾကသျဖင့္ မည္မွ်ပီတိျဖစ္သည္ကုိ စာအားျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းငွာ မစြမ္းႏိုင္ေပ။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္အတူတကြ ကရင္သကၠရာဇ္ ပါလာ၏။ ၎ သကၠရာဇ္မွာ အံ့ၾသဘြယ္ရာ ျဖစ္ေနေပသည္။ ကမၻာသုံးသကၠရာဇ္ ၁၉၈၀ ထက္ အသက္ ၇၃၉ ႏွစ္ႀကီးေနရကား ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ကမၻာအံ့ဖြယ္တခုကို တီထြင္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အံ့ၾသၾကသည္။ ဟာသျပဳၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဟာသျပဳထုိက္၊ ဆိုထိုက္၊ အံ့ၾသထုိက္ေပသည္။ ေတြးေလ၊ ေတြးေလ၊ ပို၍ပင္ အံ့ၾသဆန္းၾကယ္ေလပင္ မဟုတ္ပါေလာ။
အေၾကာင္းစုံဆုိရေသာ္ …
ရက္မ်ားမၾကာမီအတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား၊ ခင္မင္ ရင္းႏွီးသူမ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ လာရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ သကၠရာဇ္အေၾကာင္းကုိ ဘယ္လုိလဲ၊ အံ့ၾသစရာပဲ၊ တယ္ဆန္းက်ယ္ပါလား၊ ရွင္းျပပါဦး ဆို၍ အသီးသီးေမးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ႏႈတ္ေမး၊ ႏႈတ္ေျဖမွ်သာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေက်နပ္မႈ ရွိေသာေၾကာင့္ ထူးထူးေထြေထြ ျပႆနာ မေပၚခဲ့ေပ။
ကရင္လူငယ္တသုိက္လည္း အားရ၀မ္းသာရွိလွသည္။ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ပြဲ စည္ကားရန္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ပိုမိုစည္ကား သိုက္ၿမိဳက္စြာ ျပဳလုပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္ကုိ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္မွာ ၀မ္းမသာဘဲ မရွိႏိုင္ေပ။ ႏွစ္စဥ္ ပိုမိုစည္ကားေစရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ပင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း မိုမိုစည္ကားလ်က္ပင္တည္း။
သုိ႔ေသာ္ယခုအခါ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပိုမိုစည္ကားရန္ ပိုမိုထြန္းေတာက္ လာမည့္အစား ေမွးမွိန္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ဗဟုသုတရွင္အခ်ိဳ႕သည္ ကရင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားကုိ ရွာေဖြဖတ္႐ႈရာမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေရွးယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သလား။ ကရင္သကၠရာဇ္ဟာ ယုံမွားစရာ ၀ီစိကိစၦာ ရွိစရာပဲလို႔ ျမည္လာေပသည္။ ထုိသုိ႔ ျမည္သံကား မက်ယ္ေသး။ ပို၍ မက်ယ္မီ ယုံမွားသံသယ ကင္းစင္ေအာင္ ေျဖရွင္းေပးရန္ အလြန႔္အလြန္ အေရးႀကီးလွေပသည္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းဆုိသည့္ က႑မွာ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ေန႔ ေရြးရမလား၊ ဆရာယုဒသန္ ေရာက္ေသာေန႔ကို ေရြးရမလား။ ျပႆနာေပၚေပါက္သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။ ေရွးကသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိခဲ့ပါမူ ဤျပႆနာ မေပၚႏုိင္ေပ။ မရွိခဲ့၍သာ ဤျပႆနာ ေပၚသည္ဟု ဗဟုသုတ ပညာရွင္တို႔က ယူဆၾကသည္။
ဤကဲ့သုိ႔ ေတြးထင္ၾကသူမ်ားအား အျပစ္ဆုိစရာ မရွိေပ။ ဤျပႆနာ ရွိသမွ် ကာလပတ္လုံး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ေန႔၏ အေရာင္အ၀ါသည္ ပိုမိုထြန္းလင္း ေတာက္ပမႈ မရွိႏိုင္ေပ။ ေမွးမွိန္မႈဖက္သုိ႔သာယိုင္အံ့။ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ သံသယ မရွိေလာက္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖုိ႔ လိုေပသည္။
၁။ ပဲခူးနယ္၊ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္မ်ားတြင္ သေလး၊ ထိုင္ခုတ္ဖို၊ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔၌ ေရွးအစဥ္အလာအရ ကရင္လယ္သမားမ်ား ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾက၏ မစည္ကားလွေပ။ က်င္းပသူမ်ား အလြန္နည္းပါးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ မကြယ္ေပ်ာက္ေသး။
၂။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳေရး ၁၉၃၇-ခု ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ သေလးထုိင္ခုတ္ဖို လဆန္း ၁ ရက္ေန႔၊ ၂ ရက္ေန႔သည္ ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္နဲ႔ (၂)ရက္တြင္ က်ေရာက္သည္ ဟု ဆုိထားေပသည္။ (ႊ့The Karen New Year Days fall on the 1st and 2nd days of Thalay Htaik Koppho according to Karen calendar corresponding with the 1st and 2nd waxing days of Pyatho) ဟုပါရွိသျဖင့္ Bill ဘီလ္ ဥပေဒၾကမ္းကုိ ဖတ္မိလွ်င္ မည္သည့္ေန႔ကို ေရြးခ်ယ္ရမည့္ျပႆနာ မေပၚႏိုင္ေပ။
-သတိ- ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ၂-ရက္ေတာင္း၏။ သို႔ေသာ္ (၁)ရက္သာ ရ၏။
(က) ေျမျပန္႔ကရင္ ျပာသိုလဆန္း(၁)ရက္၊ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖို (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
(ခ) ဖာပြန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ေပၚကရင္မ်ား တပို႔တြဲ လဆန္း (၁)ရက္ေန႔တြင္က်င္းပ၏။
(ဂ) ဖားအံၿမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ား နယုန္လအတြင္း စေနေန႔က်ေသာ ေန႔တေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
(ဃ) ဒုံရင္းနယ္ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ပထမစေနေန႔မွာ က်င္းပ၏။
(ကိုးကားခ်က္ တုိင္းရင္းသား ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ႐ိုးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ား၊ (ကရင္) စာမ်က္ႏွာ ၃၅၃-၃၅၄၊ စာပိုဒ္ ၁-၂က၊ ခ၊ဂ၊ဃ၊) အရ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရွးက ရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္း ထင္ရွားလွ၏။ သံသယကင္းရွင္းေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ အသက္၀င္လာပုံ
ေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ဆုိဘိသကဲ့သုိ႔ ေပ်ာက္ကြယ္လု ေသလုဆဲဆဲတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ သည္ တဖန္ျပန္လည္၍ အသက္၀င္လာ၏။ ဟသၤာတနယ္၊ ေတာင္ငူနယ္၊ ပဲခူးနယ္တို႔မွ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ကရင္လယ္သမားႀကီးတို႔ အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပြဲေတာ္ကုိ ေရွးကကဲ့သုိ႔ စည္ကားလွေအာင္ ေဖာ္ထုတ္လိုၾက၏။ သူတခြန္း၊ ကိုယ္တခြန္း တစတစႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ၿပီး တႏိုင္ငံလုံးရွိ၊ ႐ုံးမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလို၏။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေရွးပသဏီ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ႏွစ္ေပါင္း ၂၇၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ကပင္ က်င္းပခဲ့ ၾက၏။ တခါတရံ ေမွးမွိန္၍ တခါတရံ စည္ကားလွ၏။ အဂၤလိပ္ေခတ္တြင္ ကံေခ၍ ကြယ္ေပ်ာက္လုနီး ဆင္းရဲလွ၏။ စတိမွ်သာ က်င္းပေသာ ဘ၀ႏွင့္ႀကဳံခဲ့ရ၏။ ဟသၤာတ၊ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူတြင္ အလြန္နည္းလွေသာ အခ်ိဳ႕ကရင္ လယ္သမား တုိ႔သည္ ျပာသိုလဆန္း (၁)ရက္ေန႔ နံနက္ ေနထြက္တျပဴ၌ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၾက၏။ ပဲခူးဘုရင္မ ရွင္ေစာပု လက္ထက္က ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ အလြန္စည္ကားေၾကာင္း နံနက္လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္းတြင္ လူႀကီးမ်ား ေျပာၾကဆိုၾကသည္ကုိ ငယ္စဥ္ကတည္းက ၾကားသိခဲ့ ရသည္။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျပန္လည္ေပၚထြက္ရန္စတင္လာပုံ
နယ္မ်ားမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကုိ ေဖာ္ထုတ္လိုေသာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ မိမိတို႔ ကုိယ္စားလွယ္ မင္းတုိင္ပင္ အမတ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾက၏။ တစ္ေယာက္ကစ တရာဆိုဘိ အလားျပန္႔ႏွံ႔သြား၏။ မင္းတုိင္အမတ္၊ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ႏွစ္သစ္ကူး ပြဲေတာ္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္တာ၀န္ယူၾကရ၏။
အမ်ိဳးသားထု၏ ဆႏၵႏွင့္ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးတို႕၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္
ေဒသအသီးသီးရွိ ကရင္လူထုတို႔က မိမိတို႔ႏွစ္စဥ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ေသာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ကို သႀကၤန္ပြဲေတာ္၊ ခရစၥမတ္ပဲြေတာ္တုိ႔ကဲ့သုိ႔ အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳ ျပည္ေထာင္စု တ၀ွမ္းလုံးရွိ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ား ပိတ္ေစေသာ အမ်ားျပည္သူ အားလပ္ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အားျဖစ္ေစလိုၾကသည္။ ၎ကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆုိလာၾကရာ ကရင္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း မိမိတို႔၏ သမိုင္း၀င္ေန႔ ရရွိရန္အတြက္ တာ၀န္ယူ ႀကိဳးပမ္းေလေတာ့သည္။
အမတ္ ၁၂ ဦးတို႔၏ ေဆြးေႏြးခ်က္
လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိ ကရင္အမတ္ ၁၂ ဦးသည္ အမွတ္(၂၅၃)၊ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ယခုအခါဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္း) ေစာျမတ္သိန္း၏ တုိက္ခန္းတြင္ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကိစၥကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾက၏။ အခ်ိဳ႕အမတ္မ်ားသည္ စိတ္မ၀င္စားၾကေပ။
အေၾကာင္းမွာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သည္ ေခတ္မမွီဟု ယူဆၾကသည္။ လာမည့္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ သေလးထိုင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း(၁)ရက္သည္ ဇန္န၀ါရီလ(၁)ရက္ေန႔တြင္သာက်၏။ ၎အျပင္ ေနာင္လာမည့္ ႏွစ္မ်ားတြင္လည္း ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ခရစၥမတ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔ႏွင့္ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ ကမၻာ့ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ရက္ ပတ္၀န္းက်င္တြင္သာ လႈပ္ရွားေန၍ ကရင္တို႔ ပိုက္ဆံကုန္ၿပီး လူပင္ပန္းမည္ဟုဆို၏။
၎အျပင္ သႀကၤန္သည္ ကရင္ဗုဒၶဘာသာမ်ား၏ ႏွစ္ကူးရက္ ျဖစ္သည္။ ခရစ္စမတ္ေန႔လည္းရွိသည္။ နယူးရီးယား မလုိပါဟု ဆုိလာၾကသည္။
ပထမအႀကိမ္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မက်၊ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဂြၽန္ဆင္ ႏွင့္ ေစာျမတ္သိန္း တုိ႔ လိုသလိုလုပ္ၾက ဟူ၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်လာခဲ့သည္။
ေဆာင္ရြက္ပုံ
ဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၀န္ႀကီး မြန္၀တ္လုံ ဦးဘဒြန္း (B.A. Bar at law) ႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ လႊတ္ေတာ္လုပ္ငန္းတြင္ အကြၽမ္းအက်င္ဆုံး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးျဖစ္၏။ မင္းတုိ႔ ကိစၥက မလြယ္ဘူး။ အမတ္တဦးက ကန္႔ကြက္လွ်င္ ခက္သြားမည္။ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၃၂ ေယာက္ရွိ၍ မင္းတို႔ ၁၂ ေယာက္႐ႈံးမွာပဲ ဟု အားေပးေျပာၾကား လိုက္သည္။
ထုိအခါ ဂြၽန္ဆင္က ျဖစ္ႏိုင္တဲ့လမ္းကုိရွာၿပီး အႀကံေပးပါ။ အကူအညီေပးပါ။ ဉာဏ္ထုတ္ပါ လို႔ တိုက္တြန္း၏။ ဦးဘဒြန္းက ငါတတ္ႏိုင္သေလာက္ကူညီမယ္၊ နက္ျဖန္လာပါ ဟုဆုိ၏။ ခ်ိန္းဆိုရက္တြင္ ဦးဘဒြန္းက လမ္းေတာ့ရွိတယ္၊ ဒါလဲ မလြယ္ဘူး ဟုဆိုၿပီး ေအာက္ပါအတုိင္း ရွင္းျပ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill သြား႐ုိးလမ္းစဥ္
၁။ Bill ေရး၊ မဲေဖာက္၊ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္သြင္းသည္။
၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမ်ားလွ်င္ Bill ေသ၏။
၃။ တင္သြင္း၍ရေသာ္လည္း အမတ္တဦးက ေရြးခ်ယ္ေကာ္မတီသုိ႔ပို႔ရန္ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ပုိ႔ေသာ္ တႏွစ္ေလာက္ ၾကာ၏။
၄။ ၎မွ ျပန္လာေသာ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္သည္။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
၅။ အမတ္တဦးက ျပည္သူ႕ထင္ျမင္ခ်က္ ေတာင္းဖို႔ အႀကံေပးႏိုင္၏။ ေတာင္းက ၂-ႏွစ္ေလာက္ ၾကာႏိုင္သည္။ ၎မွျပန္လာလွ်င္ လြတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရ၏။ မဲ႐ႈံးလွ်င္ Bill ေသ၏။
မဲႏိုင္လွ်င္ -
၆။ အထက္လြတ္ေတာ္သို႔ တက္ၿပီး၎မွ -
၇။ ဘုရင္ခံထံသုိ႔ ေရာက္၏။ အဂၤလိပ္စီးပြားေရးကုိ မထိခိုက္လွ်င္ လက္မွတ္ထုိး၏။ Bill သည္ ACT ျဖစ္လာ၏။
ဥပေဒၾကမ္း Bill ျဖတ္လမ္း
၁။ Bill ေရးမဲေဖာက္တင္သြင္းသည္။
၂။ တင္သြင္းသည့္အခါ ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ မလြယ္ပါ။
၃။ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ ၃၊၄၊၅၊၆ အဆင့္ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ Governor in council ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ၀န္ႀကီးမ်ားအားလုံး သေဘာတူ၊ ေမတၱာရပ္ကာ လြတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိေသာ္ Bill ကို လက္မွတ္ ထိုး၍ ACT ျပဳႏိုင္၏။ ACT ျဖစ္လွ်င္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေဂဇက္၀င္ ေန႔တေန႔ျဖစ္လာသည္။
သြား႐ိုးသြားစဥ္ လမ္းႏွင့္မေအာင္ႏိုင္၊ ကန္႔ကြက္သူ မရွိေအာင္ စြမ္းႏိုင္သလား ဟုေမး၏။ ႀကိဳးစားမယ္ ဆိုၿပီး Canteen စားေသာက္ခန္းမသုိ႔ သြားၾက၏။ ေဆြးေႏြး၏။ အႀကံရ၏။
အႀကံေကာင္းလွ်င္တခ်က္
ထုိစဥ္က လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား လစာမရွိေသး။ လိုခ်င္ၾက၏။ မည္သူတဦးတေယာက္မွ လစာဥပေဒၾကမ္းကို မတင္ရဲၾက။ ခဲေပါက္ခံရမွာေၾကာက္ၾကသည္။ အႀကံမွာ ဒို႔ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္။ မကန္႔ကြက္လွ်င္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု လက္တို႔မည္။ ဒီလိုဆို ကန္႔ကြက္သူ မရွိျဖစ္ၿပီး ဒို႔-ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ ေအာင္ရမယ္ လို႔ တုိင္ပင္တယ္။
(၂)ဦး သေဘာတူ လစာဥပေဒၾကမ္းကို တင္မည္ဟု ခဲကုိအရဲစြန္႔ၿပီး Challenge (စိန္ေခၚ)လိုက္တယ္။
စိန္ေခၚၿပီးေနာက္ လႊတ္ေတာ္စားပြဲခန္းတြင္ ျမတ္သိန္း ႏွင့္ ဂြၽန္ဆင္ မ်က္ႏွာပြင့္၏။ စားပြဲခန္းမထဲ၀င္လွ်င္ စားပြဲတိုင္းက ဂြၽန္ဆင္၊ ျမတ္သိန္း၊ လာပါ၊ထိုင္ပါ၊ ႀကိဳက္တာ ေအာ္ဒါ လုပ္ပါ ဟု ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ စားေသာက္ၿပီးက Members salary bill ကုိ တင္ပါ။ မေၾကာက္ပါနဲ႔ လို႔ တိုးတိုးအားေပးၾက၏။ Karens’ New Year Day Bill ကို ဦးဘဒြန္းက ေရးၿပီး ဂြၽန္ဆင္က တင္၏။
သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ေတြ႕ဆုံပုံ
ဂြၽန္ဆင္ႏွင့္ ျမတ္သိန္းတို႔ Members salary bill တင္မယ္လုိ႔ သတင္းျပန္႔ပြားတယ္။ ႏွစ္ရက္ၾကာမွ ေဖဗီယမ္ ဦးဘခုိင္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတို႔ ေဖဗီယမ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴးတုိ႔ ေရာက္လာသည္။ ဦးဘခိုင္၊ ေစာျမတ္သိန္းတုိ႔ အလြန္ရင္းႏွီး၏။ ေစာျမတ္သိန္းလာပါ ဟု မိမိတိုက္ခန္းသို႔ ေခၚသြား၏။ ေရာက္ေသာ္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္လွေရႊတို႔ကုိ ေတြ႕၏။ တဦးႏွင့္တဦး ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။
ၿပီးေတာ့ သခင္ေအာင္ဆန္းက ေစာျမတ္သိန္း Members salary bill တင္မယ္ဆို၊ ဟုတ္ရဲ႕လား ဟု ေမး၏။
သိန္း … ဟုတ္တယ္တင္မယ္
ဆန္း … မတင္ပါနဲ႕ဗ်ာ
သိန္း … ဘာျဖစ္လို႔လဲ
ဆန္း … ဗမာ့လႊတ္ေတာ္ႀကီး သိကၡာက်မယ္
သိန္း … သိကၡာမက်ပါဘူး၊ လႊတ္ေတာ္တုိင္းမွာ အမတ္ေတြ လစာနဲ႔ပဲ
ဆန္း … သူတို႔ယူတာ ယူေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အမတ္ေတြ လစာမ ယူရင္ေကာင္းမယ္
သိန္း … မယူရင္ မေကာင္းဘူး၊ တုိင္းျပည္နာမယ္
ဆန္း … ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဗ်ာ
သိန္း … ဘတ္ဂ်က္ေငြပို ရွိေနတယ္၊ လခမယူရင္ ဒီေငြေတြကုိ အလကားမထားဘူး၊ Queen’s Own Highlander စေကာ့တလန္ ေတာင္ေပၚ စစ္သားေတြ ေခၚယူမယ္၊ ဘုရင္ခံလည္း စေကာေလာက္ မ်က္ႏွာရွိသြားမယ္၊ ခုလည္း King’s Own Highlander ရွိေနၿပီ
ဆန္း … ဟုတ္ရဲ႕လားဗ်ာ
သိန္း … စဥ္းစားၾကည့္ေလ
ဆန္း … (ေခါင္းကုတ္လွ်က္) ခက္တာဘဲ၊ We are between the deep sea and the devil ဟု ေျပာ၏။
သိန္း … We are between the deep sea and the devil on one side and the green field on the either
ဆန္း … ခင္ဗ်ားကေတာ့ လုပ္ေတာ့မယ္၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ေဟာေပးလုိ႔ရတဲ့ မဲေတြ အလြဲသုံးစား မလုပ္ပါနဲ႔
သိန္း … စိတ္ခ်ပါ၊ မလုပ္ပါဘူး
ဆန္း … ဗ်ာ … ခင္ဗ်ား Good တယ္ထင္ရင္ Do သာ Do ပါ ဆို၏။
၎ေနာက္ ဦးဘခိုင္က လက္ဖက္ရည္ႏွင့္ တည္ခင္း ေကြၽးေမြး၏။ ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္၍ လူခ်င္းခြဲၾကေတာ့၏။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဥပေဒၾကမ္းကုိ လႊတ္ေတာ္သို႔ ၂၃-၇-၃၇ ေန႔တြင္ ဂြၽန္ဆင္ တင္၏။ ဦးဖိုးမွ်င္က ေထာက္ခံ၏။ ေစာျမတ္သိန္းက ကန္႔ကြက္သူမရွိေအာင္ ႀကိဳတင္၍ လွည့္လည္ကာ လက္တို႔၏။
ဒါေတာင္မွပဲ Mr.Leach (European Leader) က စကားေျပာေသး၏။ Amendment ျပင္ဆင္ခ်က္ပါသည္။ စည္းကမ္းမက် ဟု ဆို၏။ ဥကၠ႒ႀကီးက မင္း Bill ကို ကန္႔ကြက္တာလား၊ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ကန္႔ကြက္တာလား ဟု ေမးရာ ဂြၽန္ဆင္က You are right လုိ႔ ေျပာလိုက္ရာ Laughter ျဖစ္သြား၏။ ထုိအခါ Leach က Bill ကို မကန္႔ကြက္ပါ။ မည္သူ Bill ကို ကန္႔ကြက္မလဲ ဟု ဥကၠ႒ႀကီးက ေမးရာ လႊတ္ေတာ္တခုလုံး ၿငိမ္ေန၏။ ဤကား Victory ေအာင္ပြဲေပတည္း။
အဆင့္ ၃၊ ၄၊ ၅၊ ၆၊ တို႔ကုိ ေက်ာ္လႊား၍ ေစာေဖသာ(အခြန္၀န္ႀကီး)က အနည္းငယ္ လႈပ္ရွားရသည္မွာ ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားစုံညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူး Bill ကို လႊတ္ေတာ္တြင္ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ ၀န္ႀကီးမ်ား အားလုံးလည္း သေဘာတူေသာေၾကာင့္ Bill မွ ACT ျဖစ္ဖုိ႔ လက္မွတ္ထုိးရန္ ေမတၱာရပ္ခံ၏။ အသင့္ပင္ ဘုရင္ခံလက္မွတ္ထိုး၍ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ဥပေဒျဖစ္သြား၏
၁၉၃၇ ဒီဇင္ဘာလတြင္ တာ၀န္အရ ျပည္ထဲေရးဌာနက သေလး ထုိင္ခုတ္ဖို ျပာသုိလဆန္း ၁-ရက္သည္ ေဂဇက္၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ရက္အား ျဖစ္သည္ဟု ေၾကညာ၍ ႐ုံးမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ား၊ အလုပ္႐ုံႀကီးမ်ား၊ ဘဏ္တိုက္ႀကီးမ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္တ၀ွမ္းလုံးတြင္ ပိတ္ေစ၏။ ေသလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနေသာ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေန႔သည္ လွလွပပႀကီး ထည္၀ါစြာ ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာ၏။ ၂၈-၇-၃၇ ေန႔တြင္ အမတ္လစာ ဥပေဒၾကမ္း Members salary bill ကို ဂြၽန္ဆင္တင္၏။ ကန္႔ကြက္သူမရွိ။ Bill သည္ ACT အျဖစ္ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ သူ႕အက်ိဳးေဆာင္၍ ကိုယ့္အက်ိဳးေအာင္ေသာ သာဓကတခုတည္း။
ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ေန႔ ရရွိျခင္း အျဖစ္မွန္ကုိ တင္ျပရျခင္း အေၾကာင္းမွာ ေတာင္းယူရေသာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ မဟုတ္။ အခြင့္ေကာင္း ရေသာ၊ ညဏ္ထုတ္၍ ခဲကုိစိန္ေခၚၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မၾကန္႔ၾကာ၊ ေသာင္မတင္၊ မၾကာေသာ ရက္ပိုင္းကေလးနဲ႔ ထုိက္ထိုက္တန္တန္ ရရွိခဲ့ေၾကာင္းကုိ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ား သိထိုက္လွသည္ဟု ယူဆ၍ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင့္သကၠရာဇ္ (၃)မ်ိဳး
ေရွးက သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးတြင္ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔ ေနထိုင္ၾကသည္။ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ စံယူေသာအခါ ထိုႏွစ္မွစ၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ သကၠရာဇ္ကို စတင္ေရတြက္ၾက၏။ ေနာင္သကၠရာဇ္ ၁၀၁ သို႔ေရာက္ေသာ္ ဒြတ္တေဘာင္မင္းႀကီးက ဦးေဆာင္၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တို႔၏ အလြန္ႀကီးမားခမ္းနားလွေသာ သေရေခတၱရာ ေနျပည္ေတာ္ႀကီးကို တည္ေထာင္ဖန္ဆင္းၾက၏။ အစဥ္အတိုင္း သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္လာရာ ၆၂၄-ခုသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သမုႏၵရီမင္းက ေဒါေဒါရသကိန္းအရ ၆၂၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၍ အႂကြင္း ၂-ခုထားၿပီးေရတြက္ေစ၏။
သကၠရာဇ္ၿဖိဳရာတြင္ ကမ္းယံတို႔ သေဘာမတူ၊ မၿဖိဳဘဲ ဆက္လက္၍ ေရတြက္ၾက၏။ ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီးအတြင္းသို႔ စေကာတခ်ပ္ ေလၾကမ္းတိုက္ၿပီးလြင့္ကာေရာက္လာသည္ကို ထိတ္လန္႔တၾကား ျဖစ္ၿပီး အုပ္မရ၊ ထိန္းမရျဖစ္ကာ သေရေခတၱရာ ျပည္ႀကီး ပ်က္စီးေလေတာ့သည္။ လူထုသည္လည္း ဤတြင္ အုပ္စုသံုးစု ကြဲသြားေတာ့သည္။
ပ်ဴတို႔မွာ အထက္အညာသို႔ေျပာင္းေ႐ြ႕၍ ယုန္လႊတ္၊ ပုဂံျပည္ စသည္တို႔ကို တည္ေထာင္ၾက၏။ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ကို ပ်ဴတို႔ယူေဆာင္သြား ၾကသည္။ သက္တို႔မွာ အေရွ႕အရပ္သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းသြားၾက၏။ ကမ္းယံတို႔မွာ ေနၿမဲျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာတြင္ ဆက္လက္၍ ေနထိုင္ၾက၏။ မေ႐ႊ႕ေျပာင္း ၾကေခ်။
ပုဂံျပည္တြင္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၅၆၄-သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခဆပဥၥကိန္းအရ ၅၆၂-ႏွစ္ကိုၿဖိဳ၏။ အႂကြင္း ၂-ကိုထားကာ ေရတြက္ျပန္၏။ ကမ္းယံတို႔ကား ပုဂံတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ သကၠရာဇ္ၿဖိဳေသာ္လည္း ဆက္လက္၍သာ ေရတြက္၏။ ယခုအခါ ေကာဇာ သကၠရာဇ္မွာ ႏွစ္ႀကိမ္ၿဖိဳၿပီးေသာ သကၠရာဇ္ ၁၃၂၄ ျဖစ္၏။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ႏွင့္ ယခုေရတြက္ေနေသာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူသည့္ ႏွစ္မွ စ၍ ေရတြက္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းမွာမျခား၊ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ျခားနားသည္မွာ ကမ္းယံသကၠရာဇ္က မၿဖိဳ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္က ပထမအႀကိမ္ ၆၂၂-ႏွစ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္ ၅၆၂-ႏွစ္၊ ႏွစ္ေပါင္း ၁၁၈၄-ႏွစ္ၿဖိဳေသာ သကၠရာဇ္သာျဖစ္သည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းသြားေစရန္ ဇယားျဖင့္ ေအာက္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
ကမ္းယံသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုတြင္ သေရေခတၱရာျပည္ႀကီး တည္ေထာင္၏။
၃။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၄။ ကမ္းယံတုိ႔ မၿဖိဳ ဆက္လက္ေရတြက္၏။
၅။ ယခု ကမ္းယံသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂+၆၂၂+၅၆၂-၄=၂၅၂၂ခု
ေကာဇာသကၠရာဇ္
၁။ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္ယူသည့္ႏွစ္ကစ၏။
၂။ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္၊ သေရေခတၱရာျပည္တည္၏
၃။ သကၠရာဇ္ ၆၂၄ ခုတြင္ သုမုႏၵရီမင္း၊ ၆၂၂ ခုၿဖိဳ၏။ ၂ ႂကြင္းထား၏။
၄။ ၿဖိဳ သကၠရာဇ္ ၅၆၄ ပုဂံတြင္ ပုပၸါးေစာ ရဟန္း ၅၆၂ ၿဖိဳ၏။ ၂ ခု အႂကြင္းထား၏။
၅။ ယခု ေကာဇာသကၠရာဖ္ ၿဖိဳသကၠရာဇ္ ၁၃၄၂ ခုျဖစ္၏။
ထူးႀကီးေ၀ဠဳ၀န္၊ ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵမွာ ပရိယတၱိ၊ ဘာသႏၲရ၊ ေဒသႏၲရ ေျပာင္ေျမာက္ေအာင္တတ္တဲ့ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ျဖစ္၏။ ယမ္းကံဟာကရင္ဘဲကြ။ ကရင္အစ အင္းမကတဲ့။ ေရွးကမ္းယံလုိ႔ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးကို အင္းမအရပ္က (ျပည္ၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္မွာ ရွိ၏) စတင္ၿပီး ကရင္လို႔ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚတယ္။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟာ ကရင္သကၠရာဇ္ပဲ။ မွတ္ထားပါ ဟု မိန္႔ၾကား၏။
ထုိအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ ကရင္ျဖစ္၍ ေတာ္ေပေသးသည္ဟု မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ႏွင့္တကြ အထင္မွားမိ၏။ ယခုမွာ မူကား ကမ္းယံတို႔ ကရင္ျဖစ္ေၾကာင္း သံသယမရွိ။ အေၾကာင္းမူကား ေရွးအခါက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထုိင္ၾကေသာ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္ ဟူေသာ လူမ်ိဳးသုံးမ်ိဳးအနက္ ကမ္းယံဟု ေခၚေသာ လူမ်ိဳးအမည္မွ ကရင္ဟူေသာ အမည္သုိ႔ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုလာေသာ အမည္ျဖစ္သည္ ဟု ဆာအာသာဖယ္ရာက တင္ျပခဲ့သည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၀ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ - ကရင္) (Sir Arthur Phayer. Translations of Ethnological Society vol:V)
၁၉၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရွးေဟာင္း ကမၺည္းေက်ာက္စာ သုေတသန အစီရင္ခံစာတြင္ ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားအား ျမန္မာ့သမိုင္းမ်ား၌ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကေသာ ကမ္းယံလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း ယူနန္နယ္ရွိ ေယာင္ႏွင့္ ေျမာင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္လည္းေကာင္း၊ မ်ိဳးႏြယ္ ဆက္သြယ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရွိသည္။ (စာမ်က္ႏွာ ၁၆ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ ႐ိုးရာဓေလ့ ထုံးစံမ်ား - ကရင္)
၁၉၃၇-ႏွစ္ ကရင္သကၠရာဇ္ အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးစဥ္အခါက စာမ်က္ႏွာ ၁၀၊ ၁၆ အကိုးအကားကုိ မသိရေသးသျဖင့္ ကရင္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေတရိႏၵ အား ထင္ျမင္မႈ ေပါ့ခဲ့သည္။ ထုိYအတြက္ လက္ဆယ္ျဖာ ဦးထိပ္တင္၍ ကန္ေတာ့ပါ၏။
ထုိစဥ္က အထက္ပါ အကိုးအကားႏွစ္ခုကို သိခဲ့ပါမူ မိတ္ေဆြအမတ္ ၁၂ ေယာက္တုိ႔ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ဟု ဆုံးျဖတ္မည္ဟု သံသယရိွစရာ မလိုပါ။ ဤကားေရွးက ကရင္သကၠရာဇ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္းပါ။
တ႐ုတ္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းရွိ ႀကီးမားေသာ ေတာင္ႀကီးမ်ား ၀န္းရံလွ်က္ရွိသည့္ ကုန္းျပင္ျမင့္၊ ေငြေတာင္ျပည္မွ ကရင္တို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းလာခဲ့ ၾက၏။ ထီဆဲမဲ့ယြား ေခၚသည့္ သဲျမစ္ႀကီးကုိ ျဖတ္ကူးၿပီး တျဖည္းျဖည္း ယူနန္ျပည္သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာၾက ၏။ ထုိယူနန္ျပည္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထုိင္ၾကသည္။ ပထမအသုတ္၊ အခိ်ဳ႕ကရင္မ်ား ယူနန္ျပည္မွ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၈ တြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာ၏။ တပိန္၊ ျမစ္ငယ္၊ ဧရာ၀တီ အတုိင္း စုံဆင္း၏။ အခ်ိဳ႕သံလြင္ျမစ္ အတုိင္းစုံဆင္း၏။ ဗမာျပည္သို႔ ဘီစီ ခမ ၁၁၂၅ တြင္ ေရာက္၏။ ဒုတိယအသုတ္ ဘီစီ ခမ ၇၄၁ တြင္ ယူနန္ျပည္မွ ထြက္ခဲ့၏။ ဘီစီ ခမ ၇၃၉ တြင္ ဗမာျပည္သုိ႔ ဆိုက္ေရာက္ၾက ၏။ (သုေတသီဆရာ ဦးေအာင္လွ၊ ပါဠိဆရာႀကီး ဦးေစာ၊ ဦးေက်ာ္ဇံ - ကသာ၊ ဦးဖိုးတုတ္ - ပညာအုပ္)
ပထမအသုတ္ ကရင္မ်ား၊ ဗမာျပည္ ေရာက္ေသာအခါ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးၾက၏ ႏွစ္အေတာ္ၾကာေသာ္ မွန္မွန္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္၏။ အေျခေနေကာင္းမြန္လာ၏။ ထုိအခါ ၀မ္းသာအားရ ေကာက္ဦး စားပြဲကို က်င္းပၾက၏။ ပထမအႀကိမ္၊ ဒုတိယအႀကိမ္၊ တတိယ အႀကိမ္၊ စသည္ျဖင့္ ေရတြက္ရာမွ ေကာက္ဦးစားပြဲ သကၠရာဇ္ ေပၚလာ၏။ ဒုတိယအသုတ္ ထုိနည္းတူ လယ္ယာစုိက္ပ်ိဳး၏။ ေကာက္ဦးစားပြဲက်င္းပၿပီး သကၠရာဇ္ေပၚလာ၏။ ပထမအသုတ္မွာ ေရွ႕ကျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္နီးေသာ အရပ္သုိ႔တုိင္ေအာင္ ခ်ီတက္ၾက၏။ ဒုတိယအသုတ္မွာ ေနာက္မွျဖစ္၍ ပင္လယ္ႏွင့္ အနည္းငယ္လွမ္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ၾက၏။ ထုိေခတ္က ကူးလူးဆက္ဆံ သြားလာေရး မလြယ္ကူေသာ ကာလျဖစ္၍ သကၠရာဇ္ မတူၾက။ ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေန၏။
ငယ္စဥ္က ပဲခူးနယ္ ေတာင္ပိုင္း ကရင္လယ္သမားႀကီးမ်ားက ျပာသိုလဆန္း ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ေကာက္ဦးစားပြဲျပဳလုပ္ၾက၏။ နံနက္ ေစာေစာတြင္ အဘိုးတုိ႔ ဘႀကီးတို႔ သူတို႔၏ မိတ္ေဆြ ေရႊက်င္မွ ေျပာင္းလာသူ ေရႊပြင့္၀ါ (ထူးေဖာပါ) တို႔ႏွင့္ ႏွစ္သစ္ကူးအေၾကာင္း ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၏။ အားပါးတရ စိတ္အားထက္သန္စြာ ေျပာၾက၏။ သကၠရာဇ္ အေၾကာင္းလဲ ပါ၏။ ပဲခူး ေတာင္ပိုင္းသကၠရာဇ္မွာ ေရႊက်င္ကပါလာေသာ သကၠရာဇ္ထက္ ႏွစ္ (၃၁၀) ႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာသံၾကားဖူးသည္။ ၁၉၃၇ ခု ကရင္ျပည္ျပႆနာ ေပၚေပါက္ လာေသာအခါ ဘႀကီးမ်ား၏ သကၠရာဇ္မွာ (၂၇၉၉)ခုရွိေန၏။ (၂၈၀၀) ျပည့္ရန္ တႏွစ္ လိုေသာေၾကာင့္ မွတ္မိ၏။ ေရႊက်င္သကၠရာဇ္ က (၃၁၀) ႏွစ္ငယ္ေနသည္။ ၎ကုိ ဂြၽန္ဆင္အားျပရာ ဟုတ္တယ္ ဒို႔ ေတာင္ငူသကၠရာဇ္နဲ႔တူတယ္ ဟုဆို၏။
သကၠရာဇ္အတြက္ ကရင္အမတ္ (၁၂)ေယာက္ စည္းေ၀းပြဲလုပ္ရာတြင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲ၊ (၂)မ်ိဳးျဖစ္ေန သည္။ ဤအတြက္ ေျဖရွင္းဖို႕ လိုေလသည္။
သာဓကမွာ Pritured Encyclopedia ခရစ္ေတာ္လြန္ၿပီး ေနာက္ အႏွစ္ (၂၀၀) အတြင္း ခရစ္ေတာ္ေမြးေန႔ ေမလ၊ ဧၿပီလ၊ ဇန္န၀ါရီလ ဟူ၍ ကြဲျပားေနသည္။ ေအဒီ (၃၀) ေလာက္ မွာ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္အတြင္း က်င္းပ၏။ အမ်ားသေဘာတူညီခ်က္အရ ဒီဇင္ဘာလ (၂၅)ရက္ေန႔ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပ၏။ သို႔ေသာ္ အႀကီးအကဲမ်ား သေဘာတူဆုံးျဖတ္၍ အားလုံး ႐ိုေသေလးစားစြာ လုိက္နာ၍ က်င္းပၾက၏။ Pritured Encyclopedia; We know that this could hardly have happened in December because it rams almost containously at the time of the year in Palestine and shepherds would no keep their flocks out in the hills at night in such weather.
ခရစၥမတ္ ကမၻာ့သာဓကကိုယူ၍ ေတာင္ပိုင္းကရင္ သကၠရာဇ္ႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းကရင္သကၠရာဇ္ကို ေျဖရွင္းၾက၏။ ေတာင္ပိုင္း သကၠရာဇ္မွာ ဘီစီ(၇၃၉)မတုိင္မီ ကစ၍ ကရင္ သကၠရာဇ္ကို ေရတြက္ဖို႔ စဥ္းစား၏။ ကရင္အမတ္တဦးက ဒို႔သကၠရာဇ္ကုိ ျပင္ႏိုင္သလားဟုဆို၏။
သမုႏၵရီမင္း၊ ပုပၸါးေစာရဟန္းမင္း၊ ခရစၥမတ္လူႀကီးမ်ား အမ်ားေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ထားျဖင့္ ျပဳျပင္ခဲ့၏။ ဒို႔အမတ္ (၁၂)ဦးလည္း ကရင္လူမ်ိဳးမ်ားကုိ ကိုယ္စားျပဳသူမ်ားျဖစ္၍ ဤသကၠရာဇ္(၂)ခုကို ၾကားခ်ႏိုင္သည္ဟု တညီတညြတ္တည္း ယူဆကာ အားလုံး Veto ဗီတို အာဏာသုံးမႈေၾကာင့္ ယခုကရင္သကၠရာဇ္ကို ဘီစီ (၇၃၉)မွစ၍ ေရတြက္ၾကသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ရွင္းျပခ်က္မပါလွ်င္ ဗဟုသုတရွိသူမ်ားက ဘီစီ (၇၃၉)ကုိ ကရင္သမိုင္းမွတ္တုိင္တခု ဟူ၍သာ လက္ခံႏိုင္၏။ ကရင္သကၠရာဇ္ စသည့္ႏွစ္ဟု လက္မခံႏုိင္ေခ်။ သကၠရာဇ္၏ ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာလည္းမရွိ၊ ဗဟုသုတရွင္မ်ား၏ ယူဆခ်က္ကုိလည္း အျပစ္မဆိုႏိုင္ေပ။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္၊ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၅၂၂၊ ေကာက္ဦးစားပြဲ ကရင္သကၠရာဇ္ ၂၇၂၀ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗဟုသုတရွင္မ်ား သံသယမရွိေစရန္ ေက်ေက်နပ္နပ္ႏွင့္ လက္ခံရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။
ကရင္သကၠရာဇ္၊ ေရာင္၀ါေနသုိ႔ ထြန္းေစေသာ၀္။ (ယုတၱာ၊ ယုတၱိဆင္ျခင္ညႇိေသာ္ ၀ီစိကိစၦာ၊ မရွိရာတည့္ (ရွိဘြယ္မတည့္) ထုံးရာဇ၀င္ သက္ေသတင္၍)
ဆရာႀကီးေစာျမတ္သိန္း
လႊတ္ေတာ္အမတ္

ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျပႆနာ

ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အတြင္း၌ ရာစုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာက အေျခခ်ေနထိုင္ လာခဲ့ၾကေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ မိမိတို႔ ဘာသာဘာ၀အေလ်ာက္ ဘာသိဘာသာႏွင့္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း လုပ္ကုိင္ စားေသာက္ကာ ေနထုိင္ျခင္း ျပဳခဲ့ၾကေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုႀကီးတစု ျဖစ္ေလသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ သမိုင္းျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈကို ေလ့လာေသာအခါ အျခားေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား ျဖစ္ၾကသည့္ မြန္၊ ျမန္မာ၊ ရခုိင္ႏွင့္ ရွမ္းတို႔ အခ်င္းခ်င္း၏ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားကိုသာ အမ်ားဆံုး ေတြ႕ရွိရလွ်က္ ကရင္လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ပဋိပကၡႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားကို မေတြ႕ရွိရသေလာက္သာလွ်င္ ျဖစ္ေပသည္။

ပုဂံေခတ္ ပထမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို ထူေထာင္ျခင္း ျပဳၾကေသာ အခ်ိန္ကာလ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးေရးဆုိင္ရာ ပဋိပကၡႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားကို ေလ့လာေသာအခါ မြန္ျမန္မာႏွင့္ ရွမ္းျမန္မာတို႔၏ အေရးအခင္းမ်ားသာ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္ ဒုတိယ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို မထူေထာင္ႏိုင္မီ ၾကားကာလ သမိုင္းသည္လည္း ရွမ္းျမန္မာႏွင့္ မြန္ရွမ္းတို႔၏ အေရးအခင္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္ကိုေတြ႕ရွိရသည္။

ေတာင္ငူ ေညာင္ရမ္းေခတ္သည္လည္း ရွမ္းျမန္မာႏွင့္ မြန္ျမန္မာတုိ႔ အေရးအခင္းသာလွ်င္ လႊမ္းမိုးမ်ားျပားလွ်က္ ေနာက္ဆံုး ကုန္းေဘာင္ေခတ္ တတိယ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သည္ကား မြန္ျမန္မာႏွင့္ ရခုိင္ျမန္မာတို႔၏ အေရးအခင္းမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရ ေလသည္။
ယင္းသို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ သမုိင္းတုိးတက္ ျဖစ္ေပၚမႈ တေလွ်ာက္လံုး အျခားမည္သည့္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္မက္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ပြားျခင္းမရွိဘဲ မိမိတို႔၌ ရွိသမွ် ကေလးႏွင့္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ကာ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနထိုင္လာခဲ့ၾကေသာ ယင္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ကြၽန္ဘ၀မွ ဤတိုင္းျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးကို ျပန္လည္ ေၾကျငာျခင္း ျပဳခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ အဘယ့္ေၾကာင့္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ကာ အျပင္းအထန္ဆံုး ႏွိမ္နင္းျခင္းကို ခံေနရသနည္း။

လြတ္လပ္ေရး ေၾကျငာၿပီးကာစက တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကစဥ္ကလည္း “တခ်က္ထိုးလွ်င္ ႏွစ္ခ်က္ျပန္ထိုးမည္” ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း ခံခဲ့ရၿပီးလွ်င္ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူကား “က႐ုိင္း” မ်ားဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ “ကရင္ဆိုး” မ်ားဟူ၍ပင္ လည္းေကာင္း၊ အမ်ိဳးမ်ိဳး အဖံုဖံု ခ်ိဳးဖဲ့ ေျပာဆိုျခင္းကို ခံခဲ့ၾကရသည္။ ခံေနၾကရတံုးလည္း ျဖစ္သည္။

ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ ဤတိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရး ေၾကျငာေသာအခါ ဤတုိင္းျပည္၌ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ေနထိုင္လာခဲ့ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုႀကီး အေနႏွင့္ ၎တို႔လည္း ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးကို “ဒီမိုကေရစီ စည္း၀ုိင္းႀကီးအတြင္း၌ ေနထိုင္ကာ ဒီမုိကေရစီက်က် ေတာင္းဆိုခဲ့ၾက” သည္။ တရားသျဖင့္ မဟုတ္ေသာ ကိစၥကိုလည္း ဘာတစ္ခုမွ ငန္းငန္းတက္ မေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေခ်။

တိုးတက္ယဥ္ေက်းေသာ လူမ်ိဳးမ်ားပီပီ မိမိတို႔၏ၾကမၼာ မိမိတုိ႔ဘာသာျပ႒ာန္းခြင့္ႏွင့္ အျခားတုိင္းရင္းသားမ်ား နည္းတူ တန္းတူ အခြင့္အေရးေပးဘို႔သာ ေတာင္းဆိုျခင္းျပဳခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဤျပည္ေထာင္စု တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ တရားသျဖင့္ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီက်က် ေတာင္းဆိုခ်က္ကို ထိုအခ်ိန္က အာဏာပိုင္မ်ားသည္ မခန္႔မျငား သေဘာထားကာ မထိတရိ ျပဳလုပ္ေနခဲ့သည္။
၎တို႔၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ကို မေမး႐ံုမွ် သာမက မထိတရိႏွင့္ မခန္႔မျငား ျပဳလုပ္ျခင္း ခံလာရေသာအခါတြင္ ကရင္ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္လာၾကသည္။ မယံုမၾကည္ႏွင့္ မၿငိမ္မသက္ ျဖစ္လာၾကသည္။

ယင္းသို႔ ျဖစ္ပြားလာေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ စိုးရိမ္မႈတို႔ကို ေျပလည္သြားေအာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ႏွင့္ အေရးတယူ ေျဖရွင္းေပးရမည့္အစား “တလြဲဆံပင္ေကာင္း ေနခဲ့ ၾကသည္။” ဤနည္းျဖင့္ ကရင္အမ်ိဳးသားတို႔၏ လက္နက္ကိုင္ စစ္ပြဲႀကီး ေပါက္ကြဲ ထြက္လာခဲ့ရသည္။

ယင္းသို႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္ ကရင္အမ်ိဳးသား လက္နက္ကိုင္ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား ျဖစ္ပြား လာခဲ့ၾကေသာ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡသည္ ယခုအခါတြင္ ၁၃-ႏွစ္မွ်ပင္ ေက်ာ္လြန္ကာ ၁၄-ႏွစ္အတြင္းသို႔ ခ်င္းနင္း ၀င္ေရာက္လာခဲ့ ေလၿပီ။ သို႔ရာတြင္ ထိုလက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡသည္ ေျပလည္ ၿပီးၿငိမ္းျခင္း မရွိေသးေခ်။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ပြားလ်က္ ရွိေနတံုးသာ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ “ဖက္ဆစ္ႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ဘယ္သင္းေ႐ြးမလဲ” ဟူ၍ မဲေခၚကာ တက္လာခဲ့ေသာ ပထစအစိုးရသည္ ၁၃-ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္ ၁၄-ႏွစ္ခန္႔မွ် ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား အေပၚ၌ စစ္ျပဳေနေသာ မိမိတို႔၏ လုပ္ငန္းကို ျပန္လည္စဥ္းစား သင့္လွၿပီဟု တင္ျပလိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ သမုိင္းတေလွ်ာက္လံုး မည္သည့္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္မွ ပဋိပကၡ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ စစ္မက္ ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ျပႆနာကို စစ္ျပဳ၍ ေျဖရွင္းေနျခင္းသည္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တရပ္လံုး၏ အေရးအေနႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း မွန္ကန္သည္ သုိ႔မဟုတ္ မွားယြင္းသည္ ဆုိေသာအခ်က္ကို ေလးေလးနက္နက္ စစ္ေဆးတြက္ခ်က္ဘုိ႔လည္း လုိအပ္လွၿပီဟု ထင္ေပသည္။

သမုိင္းတေလွ်ာက္လံုး မိမိတို႔၌ ရွိတတ္သမွ် ကေလးႏွင့္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ေနထိုင္ျခင္း ျပဳလာခဲ့ေသာ ထိုတုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား၏ အေရးကို အဘယ့္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ ေျဖရွင္း၍ မရႏိုင္ရမည္နည္း။

ထို႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရသည္ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား အေပၚ၌ ၁၃-ႏွစ္ေက်ာ္မွ် က်င့္သံုး၍ ေအာင္ျမင္ျခင္းလည္း မရေသာ “လက္နက္အားကိုး ၀ါဒ” ကို အျမန္ဆံုး ရပ္စဲကာ ကရင္အမ်ိဳးသားမ်ား၏ ျပႆနာကို မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖရွင္းျခင္း ျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ ကရင္အမ်ိဳးသား အႀကီးအကဲမ်ား ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ စားပြဲ၀ိုင္းတြင္ထုိင္ကာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းႏွင့္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေျဖရွင္းသင့္လွၿပီ ထင္ေပသတည္း။
ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္
(၁၉၆၂ -ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ ကရင့္ေရွ႕ေဆာင္ဂ်ာနယ္မွ ေဆာင္းပါးကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။)

အေျပာလြယ္သေလာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရခက္တဲ့ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးမွဳ

အဲေခါင္ေသာင့္(14,11.08)

ယခုတေလာ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္း အဓိကေဖာ္ျပသည့္ မီဒီယာမ်က္ႏွာစာမွာ ဒီေကဘီေအႏွင့္ ေကအဲန္ယူ ဘတျပန္ က်ားတ ျပန္နဲ ့ သူႏိုင္ကိုယ္ႏိုင္ အႏိုင္ၾကဲေနၾကတဲ့ သတင္းေတြကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဖတ္ရပါတယ္။ က်ေနာ့ရဲ့ ဘေလာ့ထဲမွာလည္း အဲဒီ သတင္းေတြကို အဓိကထား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ ကိုယ့္ေပါင္ကို ကိုယ္လွန္ေထာင္းတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကရင္ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ေနၾကတယ္။ ခိုက္ေနၾကပါတယ္။ မညီညြတ္ၾကဘူး။ အဲဒါေတြကို ၾကားတိုင္း ကရင္တေယာက္ပီပီ စိတ္မခ်မ္း သာမိတာေတာ့ အမွန္ပဲ။
ဒီအေၾကာင္းေတြကို ကရင္ေတြအားလံုးတိုင္း သိသင့္ျပီး သံုးသပ္ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ ေပးသင့္ပါတယ္။ အခုတိုက္ခိုက္ေနၾကတာလည္း သူမနာကိုယ္မသာတဲ့ အျပန္အလွန္ထိခိုက္ေသေၾကမွဳေတြပဲ အဖတ္တင္ခဲ့ၾကရတယ္။ ကိုယ့္အမ်ဳိး သားေတြအေပၚ ဘာမွအေထာက္ အကူမျဖစ္ပါဘူး။ သက္ဆိုင္တဲ့ အဖြဲ ့အေနနဲ ့ မိမိတို ့အျပန္အလွန္တိုက္ေနခိုက္ေနၾကတာကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျပီး နည္းလမ္း မ်ားကိုလည္း ရွာေဖြသင့္ျပီလို ့ယူဆမိပါတယ္။ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရး စတင္ေပါက္ဖြားလာကတည္းက တေလ်ာက္လံုးကြဲ ျပားလာခဲ့ရ တာေတြကို ယခုအခ်ိန္မွာ ရပ္တန္းက ရပ္သင့္ပါျပီ။

မိမိတို ့အခ်င္းခ်င္းရန္ျဖစ္ေနၾကတာဟာ ဘာအ က်ဳိးမွ မရဘူးဆိုတာကိုလည္း သမိုင္းက သက္ေသျပခဲ့ပါျပီး။ တကယ္ေတာ့ ကရင္အမ်ဳိးသားေတြဟာ ၁၉၄၉ခုႏွစ္ ကရင္ေတာ္လွန္ ေရးစတင္တဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက ယေန ့တပ္မဟာ ၇မွဴးေဟာင္း ဘိုထိန္ ေမာင္ နအဖနဲ ့ပူးေပါင္းတဲ့အခ်ိန္အထိ ေတာ္လွန္ေရးတ ေလ်ာက္မွာ အကြဲအျပဲမ်ားစြာကို ေတြ ့ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၄၉ခုႏွစ္ ေတာ္ လွန္ေရးစတင္ေပါက္ဖြားလာတ့ဲအခ်ိန္ကလည္း ကရင္လူငယ္ေက၀ိုင္အိုနဲ ့ မိခင္အဖြဲ ့အစည္း ေကအဲန္ယူတို ့ အယူအဆေရး ရာ ေၾကာင့္ မညီညြတ္ခဲ့ၾကလို ့ ကရင္ေတြ ေမ်ာ္မွန္းတဲ့ ပန္းတိုင္ကို မေရာက္ခဲ့ဘူး။

ေနာက္ျပီးေတာ့ ေကအဲန္ယူပီနဲ ့အေရွ ့တိုင္း ေကအဲန္ယူေတြလည္း အသက္ေသြးေခ်ြးအမ်ားအျပားရင္းျပီး တိုက္ခိုက္ၾကပါတယ္။ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ေရာက္ျပန္ေတာ့လည္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ အယူအဆေရးရာေတြေၾကာင့္ မုဆိုးေကာ္ကဆာဦးေဆာင္တဲ့ ေကအာစီအဖြဲ ့ ့စစ္အစိုးရနဲ ့ေပါင္းကာ မိခင္ေက အဲန္ယူနဲ ့အျပန္အလွန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကျပီး ေနာက္ပိုင္းေတာ့လည္း ဘာအက်ဳိးမွ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါေတြက တန္းဖိုးျဖတ္မရႏိုင္တဲ့ ေသြး ေတြနဲ ့ရင္းႏွီးရတဲ့ သင္ခန္းစာေတြပဲ။

ဒါေတြကိုလည္း သင္ခန္းစာမယူႏိုင္ၾကပဲ ၁၉၉၅မွာ ဆံုးရွဳံးမွဳေတြအမ်ားၾကီး ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ အကြဲအျပဲကို ေတြခဲ့ရပါတယ္။ ဒီကြဲျပဲမွဳ ဟာေတြ အယူအဆေရးရာေတြထက္ ဘာသာေရးကို အေျခခံခဲ့တဲ့ ကြဲျပဲမွဳၾကီး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီကြဲျပဲမွဳေတြ ေနာက္ပိုင္း ေတာ္လွန္ ေရးရဲ့ အၾကီးဆုံးနဲ ့အခိုင္မာဆံုး စခန္းတခုျဖစ္တဲ့ မာနယ္ပေလာစခန္းၾကီးအပါအ၀င္ ေတာ္လွန္ေရး နယ္ေျမအမ်ားအျပား ဆံုးရွဳံးခဲ့ ရသလို ဒီေကဘီေအဆိုတဲ့ ကရင္အဖြဲ ့အစည္းသစ္တဖြဲ ့လည္း ေပၚလာခဲ့ရပါတယ္။

ဒီအထဲမွာ အဆိုးထဲက အေကာင္းယူရ မယ္ ဆိုရင္ သင္ခန္းစာေတြအမ်ားၾကီးေတာ့ ယူလို ့ရပါတယ္။ ဘာကို သင္ခန္းစာ ယူရမလဲဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးကို ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာ အမ်ဳိးသားအေရးကိုပဲ ေရွ ့တန္းတင္ျပီး တျခားအေရးေတြနဲ ့မေရာယွက္သင့္ပါဘူးဆိုတာပါပဲ။ အာနာရွင္ကို ယံုၾကည္မိလို ့ အာနာရွင္ေတြနဲ ့ေပါင္းခဲ့တဲ့ ေက၀ိုင္အိုတို ့အဖြဲ ့လို ေကအာစီတို ့အဖြဲ ့လိုက်ေတာ့ ျပည္တြင္းဥပေဒ ေဘာင္ထဲမွာေနျပီး ကရင္အမ်ဳိးသားအေရးကို ဘာမွ မယ္မယ္ရရ မလုပ္ေပးႏိုင္တဲ့အျပင္ အာနာရွင္အဆက္ဆက္ရဲ့ ၀ါးျမဳိမွဳကို ခံ ရျပီး အဆံုးမွာေတာ့ ထန္းလ်က္ခဲကို ေခြးယက္သလို လံုးပါးပါးျဖစ္ကာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။

ယခုဒီေကဘီေအခြဲထြက္လာတာ ဟာလည္း ၁၃ႏွစ္ကို ေရာက္ေနေသာ္လည္း ကရင္အမ်ဳိးသားအက်ဳိးကို ဘာမွ ထိထိေရာက္ ေရာက္လုပ္ေပးႏိုင္တာ မေတြ ့ရပဲ ေကအဲန္ယူကရင္အဖြဲ ့ကို ျပန္တိုက္ခိုက္ေနရတဲ့ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ စစ္အစိုး ရအေနနဲ ့၄င္းတို ့အေပၚ ဘယ္လိုသ ေဘာထားလဲဆိုတာ ရွင္းရွင္းဘြင္းဘြင္း မျမင္ရေပမယ့္လည္း တေန့ ့ဆိုတဲ့အခ်ိန္ကုိေရာက္ လာမွပဲ သူ ့ရဲ့သေဘာထားကို ျမင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ မင္းသားရုပ္ေဆာင္းထားတဲ့ ဘီလူးဟာ တေန ့တခ်ိန္မွာေတာ့ ဘီလူးမွန္း သိ လာပါလိမ့္မယ္။

ယခုလည္း ဒီေကဘီေအက ေကအဲန္ယူကို လာတိုက္တယ္။ ေကအဲန္ယူက ဒီေကဘီေအကို သြားတိုက္တယ္ဆိုတာကလည္း န အဖေတြရဲ့ ပေယာဂေတြအမ်ားၾကီးပါပါတယ္။ ယခုအခါမွာ နအဖက ေကအဲန္ယူကို တိုက္ရုိက္ေတာင္တိုက္စရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ နအဖက ဒီေကဘီေအေတြကို စီးပြားေရးမက္လံုးေတြေပး အခြင့္အေရးေတြ ေပးျပီး ေကအဲန္ယူကို တိုက္ခိုင္းပါတယ္။ အေပ်ာ့နည္း တမ်ဳိး၊ အၾကမ္းနည္းတမ်ဳိးနဲ့ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးသံုးကာ ကရင္ ကရင္ခ်င္း ျပန္တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေအာင္တမင္ဖန္းတီးေနၾကပါတယ္။ ဒါ ေတြကို ကရင္တိုင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို မသိခဲ့ၾကပဲ ဓါးစာခံေတြ ျဖစ္ေနရပါတယ္။

ယခုေကအဲန္ယူရဲ့ ၁၄ၾကိမ္ေျမာက္ ကြန္ဂရက္ၾကီးလည္း ျပီးဆံုးျပီး ေခါင္းေဆာင္အသစ္ေတြလည္း တက္လာတာကို ေတြ ့ေနရပါ တယ္။ ဒီေခါင္းေဆာင္သစ္ေတြရဲ့ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီညြတ္မွဳကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမလဲဆိုတာကို ကရင္ တမ်ိဳးသားလံုးက စိတ္၀င္တစား နားစြင့္ေနပါလိမ့္မယ္။ အမ်ဳိးသားစည္းလံုးညီညြတ္မွဳအေပၚမွာ ထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ သ ေဘာထားက တကယ္အဓိကက်တယ္မဟုတ္ပါလား။

လုပ္ၾကံမွဳေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားခဲ့ရတဲ့ ေကအဲန္ယူအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ပဒိုမန္းရွာလားဖန္းရဲ့ ၆ၾကိမ္ေျမာက္က ရင္စည္းလံုးညီညြတ္ေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမွာ ဒီေကဘီေအအပါအ၀င္ ကြဲျပားေနတဲ့ ကရင္အဖြဲ ့အစည္းေတြအေပၚထားတဲ့သေဘာ ထားကို အခုခ်ိန္ထိ ၾကားေယာင္မိပါေသးတယ္။ သူ ့ရဲ့ သေဘာထားကေတာ့ အ ခ်က္သံုးခ်က္ကို လက္ခံႏိုင္ရင္ ေကအဲန္ယူအဖြဲ ့က အျမဲပဲ ၾကိဳဆိုေနပါတယ္ဆိုတာပါပဲ။

အဲဒီအခ်က္သံုးခ်က္ကေတာ့ ၁။ ေကအဲန္ယူကို မဆန္ ့က်င္မတိုက္ခိုက္ရ။ ၂။ ကရင္အမ်ဳိးသားကို ဖိနွိမ့္အႏိုင္မက်င့္ရ။ ၃။ နအဖခိုင္းတာကို မလုပ္ရဆိုတာပါပဲ။ ဒီအခ်က္ေတြကေတာ့ သဘာ၀က်ေနေပမယ့္ ဒီေကဘီေအရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ေတြနဲ ့ ဆန္ ့က်င္ေနတာေတြကို ေတြ ့ရတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြအားလံုး ဒီေကဘီေအရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ေတြအားလံုးနဲ ့ ဆန္ ့က်င္ေနပါတယ္။ နအဖေတြခိုင္းလို ့ ေကအဲန္ယူကို လာတိုက္ေနတယ္ဆိုတာ အခ်က္ ၂နဲ့ အခ်က္၃မွာ ပါေနတယ္။ ေနာက္ တခ်ဳိ ့အပိုင္းေတြမွာ ဒီေကဘီေအက ကုိယ့္ကရင္အမ်ဳိးသားေတြကို ဖိႏွိမ့္ေနတဲ့သတင္းေတြ အျမဲပဲၾကားေနရတယ္၊ ကဲအဲဒါဆိုရင္ က်ေနာ္တို ့ဘယ္လို ညီညြတ္မွဳကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကမလဲ။

တဖက္ဒီေကဘီေအဘက္က အျမင္ေတြဆိုရင္လည္း ေကအဲန္ယူလူၾကီးေတြအေပၚ အားကိုးယံုၾကည္တဲ့ စိတ္ေတြ နည္းတာကို ေတြ ့ေနရတယ္။ ဒါေတြကလည္း ယခင္အကြဲအျပဲစျဖစ္တဲ့(သူးမြဲထာအေရးအခင္း)အခ်ိန္က လူၾကီးေတြရဲ့ လုပ္ေဆာင္မွဳေတြတခ်ဳိ ့ေၾကာင့္ပါ။ ဒီေကဘီေအအမ်ားစုက ေကအဲန္ယူေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဘာသာေရးအစြဲၾကီးမွဳ၊ လူနည္းစုေတြကို ခြဲျခားတဲ့စိတ္ရွိေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြလို ့ပဲ ယခုအခ်ိန္ထိ ျမင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္လာေပမယ့္လည္း ဒီေကဘီေအေတြထဲမွာ အဲဒီအျမင္ေတြ လြမ္းမိုးေနတုန္းပါပဲ။

သူးမြဲထာအေရးအခင္းက လူၾကီးတခ်ဳိ ့မရွိေတာ့ေပမယ့္လည္း ေကအဲန္ယူထိပ္ပိုင္းကို မေကာင္းျမင္တဲ့ စိတ္ေတြဟာ ဒီေကဘီေအရဲ့ ေခါင္းေတြထဲမွာ သံမွဳိလို စြဲေနတာကို ေတြ ့ရတယ္။ ဒါေတြကလည္း နအဖအတြက္ ေကာင္းတဲ့လကၤနာတခုပါပဲ။ ဒီၾကားထဲမွာ နအဖက အယူအဆေရးရာေတြနဲ ့ သေဘာတရားေရးရာေတြကို ခ်ျပျပီး ကရင္ေတြ မစည္းလံုးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေနမွာေတာ့ ေျမၾကီးလက္ခတ္မလြဲပါပဲ။

ဒါေတြကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေကအဲန္ယူေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြအေနနဲ ့သေဘာထားၾကီးတဲ့ စိတ္ကို ပိုျပသဖို ့လိုေပလိမ့္မယ္။ စည္းလံုးခ်င္တဲ့ စိတ္ထားကိုလည္း ပိုျပသင့္ေနပါတယ္။ စည္းလံုးမွဳေတြကို က်ေနာ္တို ့ကရင္အမ်ဳိးသားေတြမွာ ေနရာအမ်ား အျပားမွာ ေျပာေနၾကဆိုေနၾကေပမယ့္လည္း တကယ့္ကရင္စည္းလံုးမွဳကိုေတာ့ ကရင္ျပည္သူေတြတခါမွ မခံစားခဲ့ရပါဘူး၊ တ ကယ္ေတာ့ စည္းလံုးမွဳဟာ အေျပာလြယ္သေလာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရခက္တဲ့ အရာတခုလို ကရင္အမ်ဳိးသားေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့ ရပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအေနနဲ ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရခက္ေနတဲ့ စည္းလံုးမွဳကို က်ေနာ္တို ့အားလံုး မလုပ္လို ့လည္း ဒီအ တိုင္းေနလို ့မရပါဘူး။ နည္းလမ္းရွာရမယ္။ သင္ခန္းစာေတြ ယူရမယ္။ သေဘာထားေတြ ၾကီးရမယ္။ အမ်ဳိးသားအက်ဳိးစီးပြားတခုပဲ ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒါေတြကို ကရင္လူၾကီးတိုင္း အဖြဲ ့အစည္းတိုင္း က်င့္ၾကံႏိုင္မယ္။ လိုက္နာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကရင္တမ်ဳိးသားလံုး လိုလားေတာင့္တေနတဲ့ ေရပက္မ၀င္တဲ့ ကရင့္အမ်ဳိးသားစည္းလံုးမွဳကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မယ္လို ့ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။
စည္းလံုးမွဳကို လိုလားတဲ့
ေက်ာ္အဲေခါင္ေသာင့္

ဒီေကဘီေအ (၃၃၃) တပ္ရင္းဌာနခ်ဳပ္ကုိ ေကအန္ယူ၀င္သိမ္း

ဒီေကဘီေအ စစ္ေရးျပစစ္သည္အခ်ဳိ ့ ပံု

သထံုခ႐ိုင္တြင္ အေျခစိုက္သည့္ ဒီေကဘီေအ (၃၃၃) တပ္ရင္းဌာနခ်ဳပ္စခန္းအား ႏုိ၀င္ဘာ (၅) ရက္က ေကအန္ယူတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ရာ ဒီေကဘီေအတပ္ဖြဲ႔ဝင္ (၃) ဦးက်ဆံုးၿပီး ေကအန္အယ္လ္ေအမွ (၃) ဦး ဒဏ္ရာရရွိသည္။

ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (ေကအန္အယ္လ္ေအ) က သထံုခ႐ိုင္အတြင္းရွိ ဒီေကဘီေအ (၃၃၃) တပ္ရင္းဌာနခ်ဳပ္စခန္းအား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ရျခင္းသည္ ေဒသခံကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ ဒီေကဘီေအအဖြဲ႔မွ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ မတရားအႏိုင္က်င့္ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈမ်ားေၾကာင့္ လူထုအက်ဳိးအတြက္ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သိမ္းပုိက္ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မူတူးေဆးဖိုးက ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။

ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၁) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း (၁) ႏွင့္ ေကအန္ယူ သထံုၿမိဳ႕နယ္အဖြဲ႔တို႔ပူးေပါင္းၿပီး သထံုခ႐ိုင္တြင္အေျခစိုက္သည့္ ဒီေကဘီေအ (၃၃၃) တပ္ရင္းဌာနခ်ဳပ္စခန္းအား ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မူတူးေဆးဖိုးက ေျပာၾကားသည္။

၎က “ဒီေကဘီေအရဲ႕ ဘယ္စခန္းကိုမဆို ဘယ္အခ်ိန္ျဖစ္ျဖစ္ တက္သိမ္းလို႔ရတယ္။ ဒီေကဘီေအ (၃၃၃) တပ္က တပ္မဟာ (၁) သထံုခ႐ိုင္မွာရွိတဲ့ လူထုကို အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပၿပီး အၿမဲတမ္းညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈေတြ၊ မတရားဆက္ေၾကးေတာင္းခံမႈေတြ က်ဴးလြန္ေနတာကို မခံႏိုင္ေတာ့တဲ့ ကရင္လူထုေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ဆီကို လူနာမည္၊ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔နာမည္ အတိအက်နဲ႔ မတရားအႏိုင္က်င့္ သတ္ျဖတ္မႈေတြအပါအဝင္ အေရးယူေပးဖို႔တိုင္စာေတြ၊ သက္ေသအေထာက္အထားေတြနဲ႔တကြ တိုင္ၾကားလာတာေတြရွိတယ္။ လူထုအက်ဳိးအတြက္ အခုလို အေရးယူတိုက္ခိုက္ရတာ” ဟု ေျပာသည္။

အဆိုပါစခန္းသိမ္းတိုက္ပြဲတြင္ ဒီေကဘီေအတပ္ဖြဲ႔ဝင္ (၃) ဦးက်ဆံုးၿပီး ေကအန္အယ္လ္ေအမွ (၃) ဦး ဒဏ္ရာရရွိသည္။ ဒီေကဘီေအထံမွ (၆၀) မမ ေမာ္တာ (၁) လက္ႏွင့္ ၎ဗံုးသီး (၂၀)၊ အမ္-၁၆ (၃) လက္၊ ေအေက-၄၇ (၁၂) လက္၊ ကာဘိုင္ (၁) လက္၊ အာရ္ပီဂ်ီ-၇ (၂)လက္၊ နင္းမိုင္း (၅) လံုး၊ လမ္းေလွ်ာက္စကားေျပာစက္ငယ္ (၂) လံုး၊ စကားေျပာစက္ႀကီး (၁) လံုး၊ လက္ႏွိပ္စက္ (၁) လံုး၊ ယူနီေဖာင္း (၁၂) စံုႏွင့္ ဆက္စပ္က်ည္မ်ဳိးစံု သိမ္းဆည္းရမိသည္။

ယခုတိုက္ပြဲႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမဝတီခ႐ုိင္အေျခစိုက္ ဒီေကဘီေအတပ္ရင္းတခုမွ အရာရွိငယ္တဦးက “ဒီကိစၥျဖစ္တာ က်ေနာ္တို႔ၾကားတယ္။ က်ေနာ္တို႔သိတာကေတာ့ ဒီတိုက္ပြဲမွာ (၃၃၃) အဖြဲ႔က ေသနတ္ (၁၄) လက္ပါသြားတယ္လို႔ ၾကားတယ္။ သထံုဘက္မွာျဖစ္တာ။ အေသးစိတ္ေတာ့ မသိဘူး” ဟု ေျပာသည္။

လြန္ခဲ့သည့္တနဂၤေႏြေန႔ကလည္း ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၆) ဒူးပလာယာခ႐ိုင္ လက္ေအာက္ခံ တပ္မဟာလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ထံသို႔ ဒီေကဘီေအ တပ္ရင္း (၉၀၇) တပ္ခြဲ (၆) တပ္ခြဲမႉး ဗိုလ္စိန္အဖြဲ႔မွ တပ္ဖြဲ႔ဝင္ (၄) ဦး ေကအန္အယ္လ္ေအႏွင့္ လာေရာက္ပူးေပါင္းခဲ့သည္။

လာေရာက္ပူးေပါင္းသူမ်ားမွာ တပ္သားေစာဝင္းႏိုင္၊ ေရာင္ျပန္၊ သန္႔စိုင္းႏွင့္ ရန္ပိုင္တို႔ျဖစ္ၿပီး ၎တို႔ႏွင့္အတူ ေအေက-၄၇ (၃) လက္၊ အမ္-၁၆ (၁)လက္၊ ေအေကစက္လတ္ (၁)လက္၊ လမ္းေလွ်ာက္စကားေျပာစက္ (၁) လံုး ပါရွိသည္။ ၎တို႔အား လႈိက္လွဲစြာႀကိဳဆိုခဲ့ၿပီး လိုအပ္သည့္ကူညီမႈမ်ားေပးကာ လက္ခံေစာင့္ေရွာက္ထားသည္ဟု တပ္မဟာလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မွ ဗိုလ္လွမင္းက ေျပာသည္။
The NEJ မွကုူးယူေဖာ္ျပသည္။

ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမည္ျဖစ္သည့္ KNU ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ား

ဧရာ၀တီ | ေအာက္တိုဘာ ၃၁၊ ၂၀၀၈

အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ေနေသာ သက္တမ္းအရွည္ၾကာဆုံး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕တဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ ကရင္ အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားအေပၚ ေ၀ဖန္သုံးသပ္မႈမ်ားရွိေနသည္။

KNU ၏ ပထမဆုံး အမ်ိဳးသမီး အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးအပါအ၀င္ ဗဟုိ အလုပ္အမႈေဆာင္အသစ္မ်ားကို ေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္ေန႔က က်င္းပၿပီးစီးခဲ့သည့္ ၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ဂရက္တြင္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့သည္။

ယင္း ကြန္ဂရက္မွ ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္သည့္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္မ်ားကို ကရင္တိုင္းရင္းသား တခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေလ့လာသူ မ်ားက ႀကိဳဆုိလက္ခံၾကေသာ္လည္း တျခားေသာ KNU ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းသည္ အသက္အ႐ြယ္ အလြန္ ႀကီးရင့္ ေနၿပီး တက္ႂကြမႈ မရွိဟု ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ားရွိေၾကာင္း သိရသည္။

အသက္ ၈၈ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တာမလာေဘာအား KNU ဥကၠဌ အျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ၿပီး ၎၏ သမီးျဖစ္သူ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ကို အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးအျဖစ္ ယခု ကြန္ဂရက္က ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့သည္။

အေရြးခ်ယ္ခံရသည့္ တျခားေသာ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္မ်ားမွာ ေစာေဒးဗစ္တာကေပါ ဒု ဥကၠဌ၊ ဗိုလ္မႉး ေစာလွေငြႏွင့္ ေစာေဒါေလမႉး တို႔ကို တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး(၁)ႏွင့္(၂) အျဖစ္ ခန္႔အပ္လိုက္ၿပီး ဗဟိုအလုပ္ အမႈ ေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္မ်ား အျဖစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မူတူး ေစးဖိုး၊ ေစာေဒးဗစ္ေထာ၊ ေစာေရာ္ဂ်ာခင္၊ ဖဒိုအားတိုး၊ ဖဒို ေဟးဆာ၊ ေစာလားေစး တို႔ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ ၾကသည္။

ေနာ္စီဖိုးရာစိန္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၄ ရက္က လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရေသာ ႏိုင္ငံေရးအေတြ႕အႀကံဳရင့္ သည့္ ယခင္ KNU အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဖဒို မန္းရွာ ၏ ေနရာတြင္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္သည္။

တခ်ိဳ႕ေသာ ေလ့လာသူမ်ားက ေနာ္စီဖိုးရာစိန္သည္ အေတြ႕အႀကံဳႏွင့္ ဗဟုသုတ အသိပညာႂကြယ္၀သူျဖစ္ေသာ္ လည္း ဖဒို မန္းရွာ၏ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ိဳး ေမွ်ာ္လင့္၍ မရႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။

ေနာ္စီဖိုးရာစိန္သည္ လက္ရွိတြင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အေပၚတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ေနေသာအဖြဲ႔တခုျဖစ္သည့္ ကရင္အမ်ဳိးသမီးအစည္း အ႐ုံးအဖြဲ႔(KWO)တြင္လည္း အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ ေနသူ ျဖစ္သည္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည့္အတြက္ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္သည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ (Perdita Huston Human Rights Award) ဆုကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။

ႏိုင္ငံတကာအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္းကလည္း ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ႏိုဗဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုအတြက္ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ကုိ အဆို တင္သြင္း ခဲ့ေသးသည္္။

KWO အဖြဲ႕၀င္ ကရင္အမ်ိဳးသမီး တဦးက“ကရင္အမ်ိဳးသမီးတေယာက္အေနနဲ႔ အခုလို ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ကို KNU ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး အျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္ခန္႔အပ္လိုက္တာကို ဂုဏ္ယူမိပါတယ္၊ သူဟာ ကရင္တိုင္းရင္းသား အားလုံး အတြက္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တေယာက္ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း ယုံၾကည္ပါတယ္”ဟု ေျပာဆုိ သည္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲခ်ဳပ္ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) အတြင္းေရးမႉး နန္းယဥ္ကလည္း“ေကအန္ယူရဲ႕အခုေဆာင္ရြက္မႈဟာ ႏိုင္ငံ ေရးမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ပါ၀င္မႈကို အသိအမွတ္ျပဴလိုက္တဲ့သေဘာပါပဲဲ၊ ကရင္အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕အခန္းက႑ကို ပိုမိုျမႇင့္တင္ႏိုင္ လိမ့္မယ္လုိိ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္ ”ဟု ေျပာခဲ့သည္။

ယခု ဥကၠဌျဖစ္လာေသာ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္၏ ဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တာမလာေဘာသည္ ယခင္က ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္(KNLA)၏ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တဦးျဖစ္ၿပီး ကြယ္လြန္သြားသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာဘိုျမႏွင့္ ရင္းႏွီးေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ တဦးလည္းျဖစ္သည္။

တခ်ိဳ႕ေသာ ေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ားကမူ ၎အေနႏွင့္ KNU ကို မည္သို႔ေသာ ဦးေဆာင္မႈေပးႏိုင္မည္လဲ ဆုိသည္ကို ေမးခြန္း ထုတ္ေနၾကသည္။

“အခု ဗိုလ္ခ်ဳပ္တာမလာေဘာ ေနရာက ႏိုင္ငံေရးအျမင္နဲ႔ စစ္ေရးအျမင္ ၂ မ်ိဳးလုံးရွိသူ ဆိုရင္ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူ႔ အေနနဲ႔ အႀကံေပးေနရာမွာဆိုရင္လည္း အဆင္ေျပႏိုင္ပါတယ္”ဟု ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ တဦးက ေျပာဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ ေလ့လာသူ တခ်ိဳ႕ကမူ အသက္အ႐ြယ္ အလြန္ႀကီးရင့္သူမ်ားကို ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း တာ၀န္ေပးထား သည္မွာ KNU တဖြဲ႕တည္း မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ အဓိက အတိုက္ခံပါတီ ျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD)ႏွင့္ စစ္အစိုးရ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္လည္း အသက္အ႐ြယ္ အလြန္ႀကီးရင့္သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေျပာဆိုသည္။

“အသက္အ႐ြယ္ႀကီးရင့္ေနၿပီျဖစ္သူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ တာမလာေဘာမွ အပ က်န္ေခါင္းေဆာင္အမ်ားအျပားက ငယ္႐ြယ္ေသးသူ မ်ားဟု ဆိုလ်င္ရႏိုင္သလို ၊ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးကို ေနာက္ထပ္ မ်ိဳးဆက္သစ္တခုလက္ထဲသို႔ စတင္ လက္ဆင့္ ကမ္းခဲ့ၿပီဟု ဆုိလ်င္လည္း ရႏိုင္ပါသည္”ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး(ABSDF)မွ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း တဦးျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ တဦးျဖစ္သည့္ ကိုေအာင္သူၿငိမ္း က ဘေလာ့ တခုတြင္ ေျပာဆိုထားသည္။

တတိယႏိုင္ငံသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သည့္ အစီအစဥ္ျဖင့္ ၾသစေတးလ်ႏိုင္ငံတြင္ေရာက္ရွိေနေသာ ကရင္တိုင္းရင္း သူတဦး ကမူ “ျပည္တြင္း ေ႐ႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ နယ္စပ္မွာေရာက္ေနတဲ့ သူေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ ကရင္တိုင္းရင္းသား အမ်ားစုဟာ ဒီေန႔ KNU ဘာျဖစ္ေနလဲဆိုတာ စိတ္မ၀င္စားၾကေတာ့ပါဘူး၊ အမ်ားစုက တတိယ ႏိုင္ငံထြက္ ဖို႔ ပဲ၊ သူတို႔အေနနဲ႔ KNU ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ယုံၾကည္မႈရွိၾကမွာလည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး”ဟု ေျပာဆုိသည္။

KNU ကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းတြင္ ထိုးစစ္ဆင္ခဲ့ရာ ကရင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရွိွ ကရင္ ရြာသား ၃၀၀၀၀ ခန္႔ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ မွ စတင္၍ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ KNU သည္ ျမန္မာအစိုးရကို လက္နက္ကုိင္ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ခဲ့သည့္ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည္။

KNU သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္သည္အထိ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေနေသာ အဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး လက္နက္ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကို လဲလွယ္ခဲ့ျခင္းမရွိေခ်။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္မူ တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ိဳးသား တပ္ဖြဲ႔(DKBA)သည္ KNU အဖြဲ႔မွ ခြဲထြက္ခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့သည္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ KNU ဥကၠဌ ေစာဘိုျမသည္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးရန္ ရန္ကုန္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ေသးသည္။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလက KNU မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထိန္ေမာင္သည္ တပ္သား ၃၀၀ ခန္႔ႏွင့္အတူ KNU တပ္မဟာ ၇ မွခြဲထြက္ကာ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့ၿပီး ယင္းခြဲထြက္အဖြဲ႔ကို KNU/KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီဟု အမည္ေပးခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ KNU အဖြဲ႔က စစ္အစိုးရႏွင့္ အဆက္အသြယ္ကိုရပ္ဆိုင္း လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထိုကဲ့သို႔ KNU မွ ခြဲထြက္သည့္အဖြဲ႔မ်ားျပားလာၿပီးေနာက္ပိုင္း အဖြဲ႔အတြင္းတြင္ လုပ္ႀကံမႈမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလာကာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဖဒုိမန္းရွာသည္လည္း ၂၀၀ဂ ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ရက္ေန႔က ေနအိမ္၌ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္လုပ္ႀကံခံရမႈ ေၾကာင့္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ရသည္။

ကိုေအာင္သူၿငိမ္းက ဆက္လက္ၿပီး“ကရင္လူထုအၾကားကြဲလြဲမႈေတြနဲ႔ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈေတြ အျမန္ဆုံးရပ္ဆိုင္း သြားေအာင္ အခု KNU ေခါင္းေဆာင္ေတြက မျဖစ္မေနလုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုပါတယ္၊ အခုအခ်ိန္က စည္းလုံးေရးကို ျပန္လည္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေျပာဆုိသည္။

တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး(၁) ဗုိလ္မႉး ေစာလွေငြ ကလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက KNU ၿပိဳကြဲရန္ လိမၼာပါးနပ္စြာ လုပ္ခဲ့ ေၾကာင္း ၀န္ခံေျပာျပသည္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ ၿပိဳကြဲမႈေတြဟာ က်ေနာ္တို႔မွာအားနည္းခ်က္ေတြ ရွိခဲ့လို႔ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါဟာသဘာ၀ပါပဲ၊ ဘယ္ပါတီ အဖြဲ႕အစည္း မဆိုျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့ကိစၥ၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ မျဖစ္ဖို႔ကို ဒီအေပၚမွာ သင္ခန္းစာယူရပါမယ္”ဟု ဗုိလ္မႉး ေစာလွေငြ ကေျပာသည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ပင္ ျမန္မာျပည္တြင္း၌ ႏိုင္ငံေရးနည္းႏွင့္အေျဖရွာရမည့္ ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမ်ား ရွိေနေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ KNU အေနႏွင့္ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ကာကြယ္ရန္အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ ေၾကာင္း KNU ဒု ဥကၠဌ အသစ္ ေစာေဒးဗစ္တာကေပါ က ေျပာသည္။

ထုိ႔အျပင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရးကို လက္ခံႀကိဳဆိုေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလုံး လႊတ္ေပးေရးႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္မ်ားကို ျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္းေပးေရး စသည့္အခ်က္မ်ားအပါအ၀င္ တိက်ေသခ်ာေသာ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ေအာက္တြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။

“အမွန္တကယ္သာ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရးလုပ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္က စားပြဲ၀ိုင္းမွာ ေတြ႕ဆုံဖို႔ အဆင္သင့္ပါပဲ”ဟုလည္း ေဒးဗစ္တာကေပါ က ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ကရင္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တဦးကမူ KNU အေနႏွင့္ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္မ်ားရွိေန ေၾကာင္း၊ ယခုေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအေနႏွင့္ အဓိက ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္ သေဘာထားႀကီးႀကီးႏွင့္ က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စဥ္းစားဆုံးျဖတ္ရန္လိုေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ယခု KNU ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားအေပၚ ထင္ျမင္ခ်က္ေပးရန္မွာ အလြန္အခ်ိန္ေစာေသးသည္ဟု လည္း ၎က ဆုိသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္”ဟု အထက္ပါ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္က ေျပာဆိုသည္။

ေကအန္္ယူကုိ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔စာရင္းမွ အေမရိကန္ပယ္ဖ်က္ေပး

NEJ/ ၆ ႏုိ၀င္ဘာ ၂၀၀၈

ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး (ေကအန္ယူ) သည္ (၁၃)ၾကိမ္ေျမာက္ညီလာခံျပိးခ်ိန္ေနာက္ပုိင္း ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးလုပ္ငန္းမ်ား ထိေရာက္စြာ လုပ္ကုိင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေသာ္လည္း ေကအန္ယူအား အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ၎တို႔၏ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ကိစၥကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း (၁၄) ႀကိမ္ေျမာက္ ေကအန္ယူကြန္ဂရက္သို႔တင္သြင္းသည့္ ယခင္ႏိုင္ငံျခားေရးေကာ္မတီ၏ လုပ္ငန္းအစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

ေခတ္ၿပိဳင္မွ ဖတ္႐ႈခြင့္ရခဲ့သည့္ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာ၌ နအဖစစ္အစိုးရက ကရင္လူမ်ဳိး အရပ္သားမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ဗိုလ္က်မႈမ်ားႏွင့္ ေကအန္ယူအေပၚ နအဖ၏ ထိုးစစ္မ်ားေၾကာင့္ ကရင္ျပည္တြင္းအိုးမဲ့အိမ္မဲ့ဒုကၡသည္အေရအတြက္၊ ေနရပ္ရင္းစြန္႔ခြာ၍ ထိုင္းႏိုင္ငံ အတြင္းသို႔ ခိုလံႈ၀င္ေရာက္ လာသည့္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား၏ အေရအတြက္ မ်ားျပားလာျခင္းအေပၚ ထိေရာက္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာ ဆိုျခင္းမရွိေသာ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းအစိုးရ၏ စာနာေထာက္ခံမႈရရွိရန္ ခ်ဥ္းကပ္ေဆြးေႏြးႏိုင္မႈ မရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။

ထို႔အျပင္ ေငြေၾကးႏွင့္ အတတ္ပညာအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ေပးေနျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း ေရကာတာ မ်ားစီမံကိန္းမ်ားျပဳလုပ္ေနျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း နအဖစစ္အစိုးရအေပၚ အနီးကပ္ အေထာက္ကူေပးေနသည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထံမွ စာနာေထာက္ခံမႈကိုလည္း တစံုတရာ ရယူႏိုင္ျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွ တိုင္းရင္းသားမ်ားအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံသားအားလံုး အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုး႐ံႈးေနရမႈတို႔ကို ႏိုင္ငံတကာသို႔တင္ျပ ရန္၊ ထိုမွတဆင့္ ႏိုင္ငံတကာက နအဖ စစ္အစိုးရအား ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအရ ဖိအားမ်ားေပးသြားရန္ ရည္႐ြယ္၍ ၂၀၀၄ ခု ကြန္ဂရက္မွ ယခင္ ေကအန္ယူ ဥကၠဌ ဗဒိုေစာဘသင္စိန္၊ အတြင္းေရးမႉးေစာေဒးဗစ္ေတာႏွင့္ အဖြဲ႔၀င္ (၃) ဦးတို႔္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး ေကာ္မတီဖြဲ႔စည္းေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားအေရးအား ႏိုင္ငံတကာက ႏိုင္ငံေရးအရ စာနာေထာက္ခံလာေစရန္ ႀကိဳးစားရာတြင္ လူမ်ဳိးစုအေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔သည္ ဆက္လက္အေရးပါလ်က္ရွိၿပီး အခ်ိန္ယူလုပ္ေဆာင္ရမည္ဟု အစီရင္ခံစာ၏ နိဂံုးပိုင္းတြင္ အႀကံျပဳ ေဖာ္ျပထားသည္။