ကရင္သတင္းစဥ္
ဘန္ေကာက္မွ ျပန္လာသည့္ ျမန္မာေရြ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားကို ထိုင္းလူ၀င္မၾကီးၾကပ္ေရးက ျပန္ပို႔ေနသည့္ ျမန္မာဘက္ကမ္း (၉၉၉)ဂိတ္ကို အသစ္တဂိတ္ ထပ္မံဖြင့္ ဂိတ္သစ္ႏွင့္ ဂိတ္ေဟာင္း တရက္စီ အလွည့္က် ဂိတ္ေၾကးေကာက္ခံလွ်က္ရွိသည္ဟု ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ရသူမ်ားက ေျပာသည္။
ျမ၀တီျမိဳ႔မွ ကားျဖင့္ တနာရီခရီးသြားရေသာ အဆိုပါ (၉၉၉)ဂိတ္ေဟာင္းကို ဖြင့္လွစ္ထားသည္မွာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီး ထိုဂိတ္မွတ ဆင့္ ဘန္ေကာက္မွ ျပန္ပို႔လာသူမ်ားကို လက္ခံေရြးယူရာတြင္ ေ၀စားမွ်စား မညီသျဖင့္ မူလဂိတ္ႏွင့္ မနီးမေ၀းတြင္ ဂိတ္အသစ္တခု ထပ္မံဖြင့္လွစ္ကာ အလွည့္က်စနစ္ျဖင့္ လုပ္စားေနၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္၊
“သူတို႔က အေ၀မတည့္ၾကဘဲ ျပသနာျဖစ္ၾကတယ္ေလ၊ အဲဒီေတာ့ ဂိတ္ေဟာင္းနဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာ ဂိတ္အသစ္တခု ထပ္ဖြင့္တယ္၊ ၂လ ပိုင္းမွာ အစည္းအေ၀းတခုလုပ္ျပီး ဂိတ္သစ္နဲ႔ ဂိတ္ေဟာင္းကို တလွည့္စီ လူအပို႔ခိုင္းမယ္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က်တယ္ေလ၊ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ဘန္ေကာက္ ကားေပၚက ဖမ္းလာတဲ့သူေတြကို ေတာေမာေတြက တရက္ တဂိတ္စီ ျပန္သြန္ပို႔ေပးေနတယ္ေလ၊ ဥပမာ ဒီေန႔ကို ဂိတ္ေဟာင္းမွာသြန္ရင္ ေနာက္ေန႔ဆို ဂိတ္သစ္မွာသြန္တာေပါ့”ဟု ဂိတ္ေဟာင္းႏွင့္ ဂိတ္သစ္ကို သြားလာေနသူ ဆိုင္ကယ္သမားတဦးက ေျပာသည္၊
ထိုင္းလူ၀င္မၾကီးၾကပ္ေရး(ေတာေမာ). အဆက္အသြယ္ျဖင့္ ျမန္မာဘက္ကမ္းသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခဲ့ျပီး လူတဦးခ်င္းစီကို သတ္မွတ္ထား သည့္ အခၾကးေငြျဖင့္ ျပန္လည္ေရြးထုတ္ယူရသည္ဟု ညီမျဖစ္သူကို သြားေရာက္ေခၚယူခဲ့ရသည့္ ကရင္အမ်ဳိးသမီးတဦးက ေျပာသည္၊ “အဲဒီဂိတ္ေတြ က ထိုင္းေတာေမာနဲ႔ ၾကိဳညွိထားျပီးသား၊ ဥပမာ ဒီေန႔ကို ဘန္ေကာက္ကလူ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ျပန္ပို႔လာမယ္ဆိုတာ သူတို႔က ဖုန္းနဲ႔အဆက္အသြယ္ လုပ္ထားတယ္၊ အဲဒီအခါ ကိုးသံုးလံုးဂိတ္ကေန ကယ္ရီသမားက အဆင္သင့္ေစာင့္ေနလိုက္ရုံပဲ၊ ကိုယ့္ကိုလာေရြးမဲ့ ကယ္ရီမရွိရင္ မျပန္ရဘူးေလ”ဟု သူမက ေျပာသည္၊
ထိုဂိတ္တြင္ တိုးတက္ေသာကရင္ဗုဒဘာသာတပ္ဖြဲ႔(ဒီေကဘီေအ)။ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ကယ္ရီသမားမ်ားက ေ၀စားမွ်စားလုပ္ေနၾကျပီး လူတ ဦးလွ်င္ ထိုင္းဘတ္ေငြ ၁˜၃၀၀ေပးေဆာင္ရသည္ဟု ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ရသူတဦးက ျပန္လည္ေျပာျပသည္၊
“က်မတို႔ တေယာက္ကို ဘတ္ ၁၃၀၀ ကယ္ရီသမားကိုေပးရတယ္၊ ဒါ အျပီးပဲ၊ က်န္တာ သူတို႔ဖာသာသူတို႔ ျပန္ေ၀ယူၾကတယ္၊ က်မတို႔ အတြက္ေတာ့ ဂိတ္ကျပန္ထြက္လာႏုိင္ဖို႔ပဲ၊ အေရးထဲမွာ အဲဒီဂိတ္ေတြက ဒီေကဘီေအေတြကလည္း ရန္ပံုေငြအတြက္ဆိုျပီး ျပန္လာတဲ့သူေတြကို စာအုပ္ ေတြ ေရာင္းတယ္၊ တအုပ္ကို ဘတ္ ၂၀၀နဲ႔ မ၀ယ္မေနရတဲ့၊ က်မက ေက်ာင္းမေနရေတာ့ ဘာစာမွလည္းမဖတ္တတ္ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ၀ယ္ရတာပဲေလ၊ ျပီး ေတာ့ သူမ်ားကို ေပးလိုက္တာေပါ့”ဟု ဘန္ေကာက္မွ ျပန္လာသူ အၾကိင္က ေျပာသည္၊
ဘန္ေကာက္ကားေပၚတြင္ ဖမ္းမိသည့္ တရားမ၀င္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ရာ႔ ထုိင္းလူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးဌာနမွ တာ၀န္ ေပးထားသူတဦးက ျမန္မာဘက္ကမ္းရွိ ကယ္ရီသမား(လူကုန္ကူးသူ)မ်ားထံ ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္ႈ ေရာက္ရွိလာမည့္ လူဦးေရစာရင္းႏွင့္ ေနရာအတိအ က်ကို ၾကိတင္သတင္းပို႔ျပီး လုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိေၾကာင္းလည္း ျမ၀တီေဒသခံ အေတာ္မ်ားမ်ားက ေျပာဆိုေနၾကသည္၊
ျမ၀တီျမိဳ႔မွ ဆိုင္ကယ္ကုန္သည္တဦးက “ထိုင္းေတာေမာဘက္က သူတို႔လူရွိတယ္၊ အဲလိုဘန္ေကာက္ကားေပၚက ဖမ္းလာတဲ့သူေတြကို ျပန္ ေရြးတဲ့ေနရာမွာ တေယာက္ကို ဘတ္ ၆၀၀ ေတာေမာကို ေပးရတယ္ေလ၊ တေန႔တေန႔ကို အေယာက္ရာနဲ႔ခ်ီေတာ့ ေတာေမာေတြ ဘယ္ေလာက္ရသ လဲ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့၊ အစကဆို ဖမ္းမိလာတဲ့သူေတြကို တံတားထိပ္က ေတာေမားမွာစုထားျပီး ျမန္မာဘက္ကို ျပန္ပို႔တာပဲ၊ အဲဒါက တရား၀င္နည္း နဲ႔ပို႔တာေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ ေငြမရဘူးေလ၊ အခုဂိတ္ကေနပို႔ေတာ့ ဟုိဘက္ဒီဘက္ ႏွစ္ဖက္ရုိက္ျပီး လုပ္စားေနၾကတာေပါ့၊ ၾကားထဲက အသားလြတ္ၾကီး ေပးေန ရတာက ျပန္ပို႔ခံရတဲ့လူေတြပဲေလ”ဟု ဆိုသည္၊
၄င္းဂိတ္မ်ားတြင္ ထိုင္းဘက္ကမ္းမွ တေန႔လွ်င္ အနည္းဆံုး လူအေယာက္ ၄၀၀ခန္႔ ျပန္ပို႔လာသည့္အျပင္ ထိုသူမ်ားကို မြန္။ ကရင္။ ပအို၀့္။ ဗမာ စသည္ျဖင့္ လူမ်ဳိးအလုိက္ သီးသန္႔ခြဲထုတ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ကယ္ရီသမားမ်ားက တဦးခ်င္းစီကို ေမးျမန္းကာ တာ၀န္ခံေရြးယူသည့္စနစ္ျဖင့္ လုပ္ ေဆာင္လွ်ရွိသည္ဟုလည္း ကုန္သည္တဦးက ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့သည္၊
ဘန္ေကာက္မွ ျပန္လာသည့္ ျမန္မာေရြ႔ေျပာင္းအလုပ္သမားမ်ားကို ထိုင္းလူ၀င္မၾကီးၾကပ္ေရးက ျပန္ပို႔ေနသည့္ ျမန္မာဘက္ကမ္း (၉၉၉)ဂိတ္ကို အသစ္တဂိတ္ ထပ္မံဖြင့္ ဂိတ္သစ္ႏွင့္ ဂိတ္ေဟာင္း တရက္စီ အလွည့္က် ဂိတ္ေၾကးေကာက္ခံလွ်က္ရွိသည္ဟု ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ရသူမ်ားက ေျပာသည္။
ျမ၀တီျမိဳ႔မွ ကားျဖင့္ တနာရီခရီးသြားရေသာ အဆိုပါ (၉၉၉)ဂိတ္ေဟာင္းကို ဖြင့္လွစ္ထားသည္မွာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီး ထိုဂိတ္မွတ ဆင့္ ဘန္ေကာက္မွ ျပန္ပို႔လာသူမ်ားကို လက္ခံေရြးယူရာတြင္ ေ၀စားမွ်စား မညီသျဖင့္ မူလဂိတ္ႏွင့္ မနီးမေ၀းတြင္ ဂိတ္အသစ္တခု ထပ္မံဖြင့္လွစ္ကာ အလွည့္က်စနစ္ျဖင့္ လုပ္စားေနၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္၊
“သူတို႔က အေ၀မတည့္ၾကဘဲ ျပသနာျဖစ္ၾကတယ္ေလ၊ အဲဒီေတာ့ ဂိတ္ေဟာင္းနဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာ ဂိတ္အသစ္တခု ထပ္ဖြင့္တယ္၊ ၂လ ပိုင္းမွာ အစည္းအေ၀းတခုလုပ္ျပီး ဂိတ္သစ္နဲ႔ ဂိတ္ေဟာင္းကို တလွည့္စီ လူအပို႔ခိုင္းမယ္ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္က်တယ္ေလ၊ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ဘန္ေကာက္ ကားေပၚက ဖမ္းလာတဲ့သူေတြကို ေတာေမာေတြက တရက္ တဂိတ္စီ ျပန္သြန္ပို႔ေပးေနတယ္ေလ၊ ဥပမာ ဒီေန႔ကို ဂိတ္ေဟာင္းမွာသြန္ရင္ ေနာက္ေန႔ဆို ဂိတ္သစ္မွာသြန္တာေပါ့”ဟု ဂိတ္ေဟာင္းႏွင့္ ဂိတ္သစ္ကို သြားလာေနသူ ဆိုင္ကယ္သမားတဦးက ေျပာသည္၊
ထိုင္းလူ၀င္မၾကီးၾကပ္ေရး(ေတာေမာ). အဆက္အသြယ္ျဖင့္ ျမန္မာဘက္ကမ္းသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခဲ့ျပီး လူတဦးခ်င္းစီကို သတ္မွတ္ထား သည့္ အခၾကးေငြျဖင့္ ျပန္လည္ေရြးထုတ္ယူရသည္ဟု ညီမျဖစ္သူကို သြားေရာက္ေခၚယူခဲ့ရသည့္ ကရင္အမ်ဳိးသမီးတဦးက ေျပာသည္၊ “အဲဒီဂိတ္ေတြ က ထိုင္းေတာေမာနဲ႔ ၾကိဳညွိထားျပီးသား၊ ဥပမာ ဒီေန႔ကို ဘန္ေကာက္ကလူ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ျပန္ပို႔လာမယ္ဆိုတာ သူတို႔က ဖုန္းနဲ႔အဆက္အသြယ္ လုပ္ထားတယ္၊ အဲဒီအခါ ကိုးသံုးလံုးဂိတ္ကေန ကယ္ရီသမားက အဆင္သင့္ေစာင့္ေနလိုက္ရုံပဲ၊ ကိုယ့္ကိုလာေရြးမဲ့ ကယ္ရီမရွိရင္ မျပန္ရဘူးေလ”ဟု သူမက ေျပာသည္၊
ထိုဂိတ္တြင္ တိုးတက္ေသာကရင္ဗုဒဘာသာတပ္ဖြဲ႔(ဒီေကဘီေအ)။ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ကယ္ရီသမားမ်ားက ေ၀စားမွ်စားလုပ္ေနၾကျပီး လူတ ဦးလွ်င္ ထိုင္းဘတ္ေငြ ၁˜၃၀၀ေပးေဆာင္ရသည္ဟု ကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႔ရသူတဦးက ျပန္လည္ေျပာျပသည္၊
“က်မတို႔ တေယာက္ကို ဘတ္ ၁၃၀၀ ကယ္ရီသမားကိုေပးရတယ္၊ ဒါ အျပီးပဲ၊ က်န္တာ သူတို႔ဖာသာသူတို႔ ျပန္ေ၀ယူၾကတယ္၊ က်မတို႔ အတြက္ေတာ့ ဂိတ္ကျပန္ထြက္လာႏုိင္ဖို႔ပဲ၊ အေရးထဲမွာ အဲဒီဂိတ္ေတြက ဒီေကဘီေအေတြကလည္း ရန္ပံုေငြအတြက္ဆိုျပီး ျပန္လာတဲ့သူေတြကို စာအုပ္ ေတြ ေရာင္းတယ္၊ တအုပ္ကို ဘတ္ ၂၀၀နဲ႔ မ၀ယ္မေနရတဲ့၊ က်မက ေက်ာင္းမေနရေတာ့ ဘာစာမွလည္းမဖတ္တတ္ဘူး၊ ဒါေပမဲ့ ၀ယ္ရတာပဲေလ၊ ျပီး ေတာ့ သူမ်ားကို ေပးလိုက္တာေပါ့”ဟု ဘန္ေကာက္မွ ျပန္လာသူ အၾကိင္က ေျပာသည္၊
ဘန္ေကာက္ကားေပၚတြင္ ဖမ္းမိသည့္ တရားမ၀င္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ရာ႔ ထုိင္းလူ၀င္မွဳၾကီးၾကပ္ေရးဌာနမွ တာ၀န္ ေပးထားသူတဦးက ျမန္မာဘက္ကမ္းရွိ ကယ္ရီသမား(လူကုန္ကူးသူ)မ်ားထံ ဖုန္းျဖင့္ဆက္သြယ္ႈ ေရာက္ရွိလာမည့္ လူဦးေရစာရင္းႏွင့္ ေနရာအတိအ က်ကို ၾကိတင္သတင္းပို႔ျပီး လုပ္ေဆာင္လွ်က္ရွိေၾကာင္းလည္း ျမ၀တီေဒသခံ အေတာ္မ်ားမ်ားက ေျပာဆိုေနၾကသည္၊
ျမ၀တီျမိဳ႔မွ ဆိုင္ကယ္ကုန္သည္တဦးက “ထိုင္းေတာေမာဘက္က သူတို႔လူရွိတယ္၊ အဲလိုဘန္ေကာက္ကားေပၚက ဖမ္းလာတဲ့သူေတြကို ျပန္ ေရြးတဲ့ေနရာမွာ တေယာက္ကို ဘတ္ ၆၀၀ ေတာေမာကို ေပးရတယ္ေလ၊ တေန႔တေန႔ကို အေယာက္ရာနဲ႔ခ်ီေတာ့ ေတာေမာေတြ ဘယ္ေလာက္ရသ လဲ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့၊ အစကဆို ဖမ္းမိလာတဲ့သူေတြကို တံတားထိပ္က ေတာေမားမွာစုထားျပီး ျမန္မာဘက္ကို ျပန္ပို႔တာပဲ၊ အဲဒါက တရား၀င္နည္း နဲ႔ပို႔တာေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ ေငြမရဘူးေလ၊ အခုဂိတ္ကေနပို႔ေတာ့ ဟုိဘက္ဒီဘက္ ႏွစ္ဖက္ရုိက္ျပီး လုပ္စားေနၾကတာေပါ့၊ ၾကားထဲက အသားလြတ္ၾကီး ေပးေန ရတာက ျပန္ပို႔ခံရတဲ့လူေတြပဲေလ”ဟု ဆိုသည္၊
၄င္းဂိတ္မ်ားတြင္ ထိုင္းဘက္ကမ္းမွ တေန႔လွ်င္ အနည္းဆံုး လူအေယာက္ ၄၀၀ခန္႔ ျပန္ပို႔လာသည့္အျပင္ ထိုသူမ်ားကို မြန္။ ကရင္။ ပအို၀့္။ ဗမာ စသည္ျဖင့္ လူမ်ဳိးအလုိက္ သီးသန္႔ခြဲထုတ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ကယ္ရီသမားမ်ားက တဦးခ်င္းစီကို ေမးျမန္းကာ တာ၀န္ခံေရြးယူသည့္စနစ္ျဖင့္ လုပ္ ေဆာင္လွ်ရွိသည္ဟုလည္း ကုန္သည္တဦးက ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့သည္၊